382 / 449
TBB Dergisi 2016 (116)
Hande Bahar AYKAÇ
381
Cezai Yaptırım
Çocuk işçi çalıştıran işverenler iş mevzuatında öngörülen emredi-
ci kurallardan bazılarına aykırı hareket ettiklerinde cezai yaptırımlar-
la da karşılaşabilirler. Çocuk işçilerin cezai yaptırımlarla korunmasın-
da 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
123
genel kanun niteliğindedir. Çocuk
işçileri iş kazası ve meslek hastalığından kaynaklanan ölüm ya da ya-
ralama suçu, Türk Ceza Kanunu’na göre, taksirli ölüm ya da yaralama
suçunu oluşturmaktadır (TCK 85-89)
124
.
Ayrıca Türk Ceza Kanununun “İnsan Ticareti” başlıklı 80. madde-
sinin 3. fıkrasına göre, “
Zorla çalıştırmak veya hizmet ettirmek, esarete veya
benzerî uygulamalara tâbi kılmak amacıyla onsekiz yaşını doldurmamış olan-
ların tedarik edilmeleri, kaçırılmaları, bir yerden diğer bir yere götürülmeleri
veya sevk edilmeleri veya barındırılmaları hâllerinde suça ait araç fiillerden
hiçbirine başvurulmuş olmasa da faile sekiz yıldan oniki yıla kadar hapis ve
onbin güne kadar adlî para cezası verilir”.
“İş ve çalışma hürriyetinin ihlâli” başlıklı 117. maddenin 2. fıkra-
sına göre de, “
Çaresizliğini, kimsesizliğini ve bağlılığını sömürmek suretiyle
kişi veya kişileri ücretsiz olarak veya sağladığı hizmet ile açık bir şekilde oran-
tısız düşük bir ücretle çalıştıran veya bu durumda bulunan kişiyi, insan onuru
ile bağdaşmayacak çalışma ve konaklama koşullarına tâbi kılan kimseye altı
aydan üç yıla kadar hapis veya yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası
verilir”.
Öte yandan Umumi Hıfzıssıhha Kanununda yazılı olan yasakla-
ra aykırı hareket edenler veya zorunluluklara uymayanlar hakkında;
Kanunda ayrıca bir ceza hükmü gösterilmediği ve fiilleri Türk Ceza
Kanununda daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde, üç aydan altı
aya kadar hapis cezası ve 1.1.2005 tarihinden önceki Türk Lirası kar-
şılığı ile beşbin liradan otuzbin liraya kadar hafif para cezası verilir.
Ayrıca, fiilin işleniş şekli ve niteliğine göre failin suça vasıta kıldığı
meslek ve sanatın yedi günden üç aya kadar tatiline ve aynı süre kadar
işyerinin kapatılmasına da hükmedilebilir (m.282).
123
R.G. 26.9.2004, 25611.
124
Süzek, a.g.e., 113. Akın, İş Güvenliği, 330 vd.