388 / 449
YARDIM KURULUŞU OLMANIN
ÖTESİNDE BİR ÖRGÜT:
ULUSLARARASI KIZILHAÇ KOMİTESİ
AN ORGANISATION BEYOND BEING A RELIEF AGENCY:
INTERNATIONAL COMMITTEE OF THE RED CROSS
Esra KATIMAN*
Özet:
Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin Ankara irtibat bürosunun 2012
yılında kapatılmasından sonra konunun ulusal basında hemen hiç yankı
yapmamış olması işbu makalenin hareket noktasını oluşturmaktadır. Kuru-
luşun genel olarak kamuoyunda yeterli ölçüde tanınmıyor olması konuya
ilgisizliğin nedeni olarak düşünülebilir. Diğer yandan, bazı politik nedenle-
rin de, kuruluşun Türkiye’deki faaliyetlerinin sınırlı oluşunu açıklayabileceği
ileri sürülebilir. Bu nedenle, Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin bilinirliliğinin
artmasına ihtiyaç vardır. Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin genel anlamda
yürüttüğü insani yardım çalışmaları ve bu alanda diğer kuruluşlarla yapmış
olduğu işbirliği, onun zaman zaman insancıl hukuk alanındaki gerçek görev
ve rolünü perdelemektedir:
silahlı çatışma ve şiddet ortamında insani yar-
dım
. Oysaki gerek insancıl hukuk kurallarının derlenmesi ve pozitif hukuka
geçirilmesi çalışmalarındaki rolü gerekse bu kuralların denetlenmesinde
üstlendiği görev, onu, insancıl hukukun baş garantörlerinden biri yapmak-
tadır. Uluslararası toplumda kesintisiz devam eden silahlı çatışma tehlikesi,
dünyanın geniş bir bölümünde halen devam eden ulusal ve uluslararası ça-
tışma ortamları, genel olarak silahsızlanma ve uluslararası barış konusunda
kat edilmesi gerekli mesafeler dikkate alındığında, bugüne kadar özveriyle
çalışmış olan Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin görev ve misyonunun he-
nüz tamamlanmadığı açıkça görülecektir. Bunun için, özellikle, Komite’nin
görev tanımını oluşturan
yansızlık
ve
tarafsızlık
ilkelerinin bilinmesi, diğer
yandan denetimlerinde uyguladığı
gizlilik
ilkesinin, Devletlerle işbirliğini sür-
dürebilmek için, bir çalışma yöntemi olarak korunması önem taşımaktadır.
Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin uluslararası kurum ve kuruluşlarla olan
organik bağı ve onların çalışmaları içindeki rolü göz önüne alındığında, ulus-
lararası topluluğun ve tek tek Devletlerin, Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne
katkı ve desteğinin üst seviyede devam etmesi gerektiği ortaya çıkmakta-
dır. Diğer yandan sığınmacı sorunu ile baş etmeye çalışan Türkiye’nin bir
an evvel kuruluşun konuyla ilgili deneyim ve bilgisinden yararlanmasında
azımsanmayacak fayda bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Uluslararası Kızıl-
haç ve Kızılay Hareketi, Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Federasyonu, Ulusal
Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları, insancıl hukuk, insani yardım, silahlı çatışma,
iç savaş, uluslararası niteliği olmayan silahlı çatışmalar, Kızılay, sığınmacılar.
1
*
Yrd. Doç. Dr., İzmir Ekonomi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi; Avu-
kat, İzmir Barosu.