377 / 449
Hukuksal Açıdan Çocuk ve Genç İşçiliği
376
bu süreler kısaltılır…”
(m.9/2,c). İşyerlerinin yer aldığı tehlike sınıfları
ise “İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği”
107
Ek-1’de yer alan “İşyeri Tehlike Sınıfları Listesi”nde belirtilmiştir.
Görüldüğü gibi önceden, tehlike derecesine bakılmaksızın 18 ya-
şından küçüklerin altı ayda bir sağlık muayenesinden geçirilmeleri
öngörülmüşken, artık çocuk veya genç işçinin çalıştığı işyerinin teh-
like derecesine göre yılda bir, üç yılda bir veya beş yılda bir sağlık
muayenesinden geçmeleri söz konusu olacaktır. Her ne kadar işyeri
hekimi bu süreleri kısaltabilecekse de, konunun onun insiyatifine bı-
rakılması isabetli değildir. Diğer yandan, ILO’nun Türkiye’nin 1984 yı-
lında onaylamış olduğu
108
1946 tarihli
“Çocukların ve Gençlerin Sanayide
İşe Elverişlilikleri Yönünden Sağlık Muayenesine Tabi Tutulmaları Hakkında
77 Sayılı Sözleşme”
si sanayi işyerlerinde işe girişte ve en fazla bir yıl
aralıklarla çocuk ve genç işçilerin sağlık muayenesinden geçirilmele-
rini öngörmektedir (m.2, m.3)
109
. Söz konusu düzenleme Türkiye’nin
onayladığı bu Sözleşmeye’de aykırılık taşımaktadır.
Sağlık kontrolleri sonucunda çocuk işçilerin çalışmaya devam et-
meleri bakımından sağlıklarında bir olumsuzluk tespit edilirse, işve-
ren gözetme borcuna uygun olarak çocuk işçiye sağlığına uygun bir
iş vermelidir
110
. Böyle bir imkan yaratılamıyorsa çocuk iş sözleşmesini
haklı nedenle feshedebilir.
Öte yandan, önceden yürürlükte olan “işin durdurulması veya iş-
yerinin kapatılması” başlıklı İK 79/6 hükmü uyarınca
“…Bir işyerinde
işçilerin yaş, cinsiyet ve sağlık durumları böyle bir işyerinde çalışmalarına en-
gel teşkil ediyorsa, bunlar da çalışmaktan alıkonulur…”.
Söz konusu hüküm
de (bütünüyle 79. madde) 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
ile yürürlükten kaldırmıştır (m.37). Konunun düzenlendiği 6331 sayılı
Kanun m.25’te anılan düzenlemeye isabetsiz olarak yer verilmemiştir.
2012 yılında yayınlanan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Tef-
107
R.G. 26.12.2012, 28509.
108
RG. 15.08.1984, 18490.
109
Centel, ILO Sözleşmeleri, 99-100. Anılan Sözleşme dışında ILO’nun çocuk ve
gençlerin sağlık kontrolünden geçirilmelerine ilişkin diğer sözleşmeleri Türkiye
tarafından onaylanmamıştır (Ayrıntılı bilgi için bkz. Bakırcı, a.g.e., 268. Centel,
Çocuklar ile Gençler, 123 vd. Şahin, a.g.e., 184-185).
110
Centel, Çocuklar ile Gençler, 195. Bakırcı, a.g.e., 276. Seçer, a.g.e., 1439.