TBB Dergisi 116.Sayı

TBB Dergisi 2016 (116)

Esra KATIMAN

393

leşmek üzere çalışmalarda bulunması; Hareketin temel prensiplerine

saygılı olması ve insancıl hukuk kurallarının vereceği yön dahilinde

çalışma yapması olarak sayılabilir.

Bu çerçevede, Türkiye Kızılay Derneği’nin de bu yapı içinde yer

alan bir kuruluş olduğunu anımsamak gerekecektir. Bu nedenle, Tür-

kiye Kızılay Derneği’nin hukuksal statüsünün, Türkiye’nin 1954 tari-

hinde imzaladığı Savaş Halinde Sivillerin Korunmasına İlişkin 1949

tarihli Cenevre Sözleşmesi ve 1986 yılında 25. Uluslararası Kızılhaç

Kızılay Konferansında kabul edilmiş 31 no.lu Kararları dikkate alın-

madan değerlendirilmesi eksik bir değerlendirme olacaktır.

Türkiye Kızılay Derneği, Kızılay adı altında faaliyet gösteren,

“Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketinin diğer unsurlarıyla ilişkile-

rinde kendisini temsil edecek merkezi yönetimi mevcut ve hareketin

temel prensiplerine göre faaliyette bulunan özerk” bir organizasyon

olarak, Tüzüğü’nün 4-ç) maddesine göre, “savaş durumunda siville-

rin korunmasına yönelik IV üncü Cenevre Sözleşmesinin 63 üncü

maddesinin (a) ve (b) fıkralarında tanımlandığı üzere, uluslararası

düzeyde tanınan Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Konferansında tarif

edilen prensiplere dayalı olarak, savaş alanlarında insani faaliyetleri-

ni gerçekleştirebilir”.

Türkiye Kızılay Derneği, Uluslararası Kızılay-

Kızılhaç Hareketi’ne dâhildir

ve insancıl hukuk alanındaki birçok

düzenlemeden doğrudan doğruya etkilenmektedir

. Kızılay Derneği,

Uluslararası Kızılhaç Hareketinin temel prensiplerini benimseyerek,

Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Kızılay-Kızılhaç Dernekleri Federas-

yonu ile işbirliği ve çalışmalar yapmak görevini üstlenmiştir

. Bu ne-

denle, her ne kadar, neredeyse baştan aşağı bir kamu kurumu olarak

görülen Türk Kızılayı’nın, gerçekte bağımsız bir kurum olduğunu ve

uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketi temel ilkelerine uygun hareket

etme özerkliğine sahip olduğunu unutmamak gerekir.

Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğü 4, 1 a) maddesi (Türkiye Kızılay Derneği Tüzüğü,

İçişleri Bakanlığının 24.12.2008 tarihli ve 4094 sayılı yazısı üzerine, 5253 sayılı Der-

nekler Kanununun 27. maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 02.02.2009 tarihinde

kararlaştırılmıştır: 19.02.2009 tarihli Resmi Gazete, Sayı No: 27146, 2009/14633).

Savaş durumunda sivillerin korunmasına yönelik görev sınırı, IV üncü Cenevre

Sözleşmesinin 63 üncü maddesinin (a) ve (b) fıkralarında tanımlanmaktadır.

Türkiye Kızılay Derneği (TKD) üzerine, bkz., Hatipoğlu Osman Gökhan, “Türki-

ye Kızılay Derneği’nin Kamusallığı: Bir Çözümleme Denemesi”, Yönetim Bilimle-

ri Dergisi, 2013,Cilt 11, Sayı:22, ss. 167-189, 2013.

İbidem, s. 172.

TKD Tüzüğü 4- ç) maddesi.