TBB Dergisi 116.Sayı

Bireysel Başvuru İncelemesinde Anayasaya Uygunluk Denetimi Sorunu ve İnsan Hakları ...

418

İnsan haklarının kristalleşmesi, gelişimi, mukayeseli etkileşim,

hukukta paradigma değişimlerini tetikleme, yeni kurumlara keşif ze-

mini oluşturması açılarından bu mekanizmanın özel ve ağırlıklı öne-

mi inkar olunamaz.

Bireysel başvuru mekanizmasının Türk Anayasasına kazandırıl-

masında kaderin bu kaleme biçtiği görev, Anayasa Mahkememizin bi-

reysel başvuru bağlamındaki pratikleri ve anayasal kapasite konusun-

da bir değerlendirmede bulunmamı zorunlu kılmıştır.

Bu zorunluluk,

2004 Sempozyumu ve diğerleri) (Bu dergilerdeki yazılar/tebliğler). İnsan Hakları

Ulusal Koruma Mekanizması Olarak Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru

Konferansı, Antalya 2014 (Bant çözümü ve yayınlama henüz gerçekleşmediğin-

den, elde edilen bildiriler ve müzakere notları kadarı ile). Prof. Dr. Zafer Gönen,

Bireysel Başvuru, Ank.2014. Prof. Dr. Osman Doğru, Anayasa Mahkemesine Bi-

reysel Başvuru, İst.2013. Dr. Özcan Özbey Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvu-

ru Hakkı, Ank.2013. Prof. Dr. Ebru Karaman, Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında

Bireysel Başvuru Yolu, İst.2013. Ece Göztepe, Anayasa Şikayeti, Ank.1998. Aliyev

Cabir, Anayasa Şikayeti, İst.2010. Dr. Sezai Sami Ural, Bireysel Başvuru, Ank.2013.

Kurumun Türkiye’deki dip-köklerin keşfi bağlamında Erdal Onar, Dr., Kanunla-

rın Anayasaya Uygunluğunun Siyasal ve Yargısal Denetimi ve Yargısal Denetim

Alanında Ülkemizde Öncüler, Ank.2003. Hüseyin Ekinci, Dr. Musa Sağlam , Dr.,

66 Soruda Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Ank.2012.

Sözgelimi 2010 anayasa reformunun yürürlüğünden hemen sonraki bir

makalemde ortaya konan görüşüm şöyledir: “2010 Anayasa reformu ile tanınan

kişisel başvuru hakkı pratiğinin geçiş dönemi sonrasında, yargı alanında paradig-

maları alt-üst edeceği ve temel hak ve hürriyetlerin üveylik konumundan ada-

letin özüne geçiş yapacağı söylenebilir (Any.m.148/3). Çünkü kararları, İHAS.

temelinde ihlal yaptırımına uğrayan yargı organları -ki evleviyetle Yüksek Yargı-

tay ve Yüksek Danıştay-, zorunlu ve tek seçenek olarak temel hak ve hürriyetler

eksenine sıçrayacaklardır. Bu, otoriter kültürün fosilleşmesi ve ortak demokra-

sinin yeniden keşfi anlamına gelir [Sözgelimi Türk Yargısı ve hatta kimi zaman

yasama, mülkiyet hakkı-devlet yararı çatışmasında, hak-paradigmasını yok sayan

bir anlayışı benimser olmuştur. Osmanlıdan tevarüs ettiğimiz “nef’i hazine” teo-

risi, tanzimatın banilerinden Mustafa Reşit Paşa’nın emlakini dahi devlete inti-

kal ettirme maharetleri(!), -yeni reformla- tarihe karışabilir (bkz. Prof. Dr. Fikret

Eren- Prof. Veysel Başpınar, Toprak Hukuku, 3.Bası, Ank.2007, s.336 ve civ. Keza,

orman-mülkiyet hakkı çatışması konusunda bkz. AİHM.’nin 8 Temmuz 2008 t,

1411/03 no’lu “Turgut ve Diğerleri-Türkiye Davası” kararı, aynı mahkemenin 13

Kasım 2008 tarih ve 17203/03 no’lu “Devecioğlu-Türkiye” davası kararı.)] Görevi

temel hak ve hürriyetleri güce karşı korumak olan yasama organı ile aynı amaca

odaklanmış yargı erkinin eksen özdeşliği, hukuk uygarlığının kendisi demek

olacaktır. Paradoksal olan odur ki; hakem koltuğunda Anayasa Mahkemesi

oturmaktadır. Yüklenen yükün nicelik ve nitelik olarak ağırlığı karşısında yeni

bir Anayasa Mahkemesi reformu kaçınılmaz hale gelebilir.” (Siyaset Kurumunun

Ortak Günahı: Yasama Reformu,

TBBD

Mart-Nisan 2011,S.93, s.283-339).

2010 Anayasa Değişiklik Projesinin Partimiz aşamasındaki çalışmalarda komis-

yon üyesi olarak görev yaptım. Ayrıca teklifin Anayasa Komisyonuna parti adına

sunuş konuşması da tarafımdan yapılmıştır. Komisyonda görev alan üyeler, so-

yadı sırasına göre şöyledir: “Efkan Ala, Bülent Arınç, Beşir Atalay, Prof. Dr. Bekir

Bozdağ, Cemil Çiçek, Sadullah Ergin, Haluk İpek (Komisyon Başkanı), Ahmet

İyimaya, Burhan Kuzu, Prof. Dr. Hayati Yazıcı”. Bazı üye arkadaşlar, çalışmalara