422 / 449
TBB Dergisi 2016 (116)
Ahmet İYİMAYA
421
rak siyaset kurumunun konjonktürel reaksiyonlar dışında, yapıcı ve
akılcı (rasyonel) bir yaklaşım getirdiği de söylenemez.
8
Oysa bu yön-
deki ortak veya bağımsız akılcı çabalar, erkler çatışmasını veya krizini
baştan önleyen ve demokrasimizi geliştirecek öncü-girişimlerdir.
Yürürlükteki Anayasa Hukukumuz bakımından açıkça düzen-
lenmeyen
“Bireysel Başvuruda Somut Norm Denetimi”
yolunun yo-
rumla sisteme katılmasının, bunun bireysel başvuru mekanizmasının
henüz sona ermeyen (hatta başında bulunduğumuz) geçiş sürecinde
gerçekleştirilmesinin genel sistemdeki olası sonuçları üzerinde cid-
diyetle durulmalıdır. Sorunun tabiatı itibarı ile sadece hukuksal veya
anayasal değil, aynı zamanda meta-juridik (hukuk-ötesi) bir sorun ol-
duğu unutulmamalıdır.
Giriş bölümündeki bu anlatım, incelemenin temel amacını ortaya
koymaktadır. Bu amaç:
“hak ihlali incelemelerinde anayasal sınırla-
rın aşılamazlığı değerine vurgu ve olası problemlerde çözüm seçe-
neklerinin neler olabileceğini tartışmaktır.”
II. BİREYSEL BAŞVURU EKSENİNDE ANAYASA MAHKEMESİ
DUALİZMİ (YAHUT EŞ-ZAMANLI İKİ ANAYASA
MAHKEMESİ GÖRÜNTÜSÜ)
Anayasa Mahkemesinin asli yapısının (organizmanın) nasıl teşek-
kül edeceği ve görevlerinin neler olduğu sorunu, bir anayasa sorunu-
dur. Bu, yalnızca anayasa normunun değil, aynı zamanda bu yargı ko-
lundaki anayasa geleneğimizin de kaçınılmaz sonucudur (Any.m.146,
148/son fırka).
9
Nitekim bireysel başvuru hakkı ve incelemesi de, Yük-
sek Mahkemeye anayasa ile verilmiş bir asal görevdir (12.9.2010 t., 5982
sayılı Anayasa Değişikliği K.m.18., Any. m.148/3).
katkı sağlanmalıdır.
8
Başta partiler olmak üzere siyaset kurumunun, konjonktürün hararetine fazla ka-
pıldığını, aşkın-zaman perspektiflerine başvurmadığını, -hele- ortak alan reflek-
sini geliştiremediğini belirtmeliyim. Söz gelimi, yakın ve uzak geçmişte bir muh-
tıraya karşı “topyekun karşı duruş”un örneğini hatırlamıyorum. Yine üzerinde
inceleme yapılan sorunun (bireysel başvuruda yasa iptali potansiyelinin) yol aça-
cağı problemler temelinde ortak-siyasal refleksi geliştirmek, partilerin sorunudur.
Bu öngörünün görünür işaretlerini henüz gözleyemiyoruz.
9
Diğer Mahkemelerde kurucu-norm, yasa olmasına karşın (1876 tarihli Kanun-u
Esasî, m.81 ve dev. 1924 Any.m.53, 1961 Any.m.136, 1982 Any.m.142); Anaya-
sa Mahkemeleri bakımından işin tabiatı gereği kurucu-norm, Anayasadır (1961
Any.m.145, 1982 Any.m.146).