187 / 453
6413 Sayılı TSK Disiplin Kanununun Esasları
186
ceza bir ayrım gözetmeksizin herkese uygulanabilir, etkisini kişinin
temel hak ve özgürlükleri üzerinde gösterir.
35
Adli cezaların varlığının
sebebi ise kanunun deyimiyle kişi hak ve özgürlüklerini, kamu düze-
ni ve güvenliğini, hukuk devletini, kamu sağlığını ve çevreyi, toplum
barışını korumak, suç işlenmesini önlemektir.
36
Kısaca disiplin hu-
kukunda idare, personelinin adının sırf olumsuz bir olaya karışması
nedeniyle disiplin işlemi uygulamakta, personelin olumsuz değerlen-
dirilen bir olaya karışmamasını istemektedir. Dolayısıyla personelin
özellikle toplum nazarında hoş karşılanmayan yüz kızartıcı ve utanç
verici eylemlerde bulunması, hakkında disiplin cezası uygulanmasını
engellemeyecektir. Örneğin, rüşvet, zimmet, dolandırıcılık, sahtecilik
gibi suçların işlenmesi durumunda (alınan cezanın erteleme, paraya
çevrime, hükmün açıklanmasının geri bırakılması gibi seçenek yap-
tırımlara çevrilmesi halinde dahi) personel hakkında disiplin yoluyla
silahlı kuvvetlerden ayırma cezası uygulanması mümkündür.
37
Kural olarak, adli kovuşturma ve disiplin soruşturması birbirin-
den tamamen bağımsız olmakla birlikte bazı durumlarda ceza kovuş-
turmasının sonucu disiplin soruşturması için bağlayıcı olabilmektedir.
Ceza mahkemesinin, yüklenen suçun sanık tarafından işlenmediğinin
sabit olmasına veya olayda bir hukuka uygunluk nedeninin bulunma-
sına dayanan beraat kararı disiplin işlemi yapacak amir ve kurullar
için de bağlayıcıdır.
38
Ceza mahkemesi tarafından verilen mahkûmiyet
karar hakkında, uyuşmazlığı kesin olarak çözmeyen bir kurum olan,
hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) karar verilmesi
halinde bu kararın disiplin işlemini etkilemeyeceği ileri sürülmüş-
tür.
39
Buna karşın Anayasa Mahkemesi HAGB kararının verildiği bazı
davalar sonunda personel hakkında verilen disiplin cezalarının yerin-
de olmadığı yönünde kararlar vermiştir.
40
35
İbrahim Pınar, Devlet Memurları Kanunu Şerhi, s.1136 vd.
36
5237 sayılı TCK m.1.
37
“Ceza soruşturması/kovuşturması hiçbir şekilde disiplin soruşturmasını ve di-
siplin cezası verilmesini engellemez…Disiplin cezaları sonuçlarını kişilerin temel
hak ve özgürlükleri üzerinde değil, içinde bulundukları yapı ile aralarındaki ilişki
içinde gösterir…) AYİM 3.D. 12.12.2013, 2013/631 E. (AYİM Dergisi, S.29, s.478)
38
Ahmet Taşkın, Kamu Görevlileri Disiplin Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara,
2006, s.130 vd.
39
Demirağ, s.61; Olgun Değirmenci/Battalgazi Tanrıverdi, TSK Disiplin Kanunu
Şerhi, Seçkin Yayınları, 2.Baskı, Mayıs 2014, Ankara, s.114-115.
40
Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm 13.06.2013 tarih ve 2012/665 numaralı kararı.