186 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Mehmet ALKAN
185
sürenin özürsüz olarak geçirilmesi durumunda idari yargıya başvur-
ma hakkı ortadan kalkacaktır.
h. Adli Soruşturma ve Disiplin Soruşturması Birbirinden
Bağımsız Kılınmıştır
Kanunun 5’inci maddesi;
“Herhangi bir fiilden dolayı ilgili hakkında
yapılan adli soruşturma veya kovuşturma, aynı fiilden dolayı ayrıca disiplin
soruşturması ve tahkikat yapılmasını, disiplin cezası verilmesini ve bu cezanın
yerine getirilmesini engellemez”
şeklindedir. Bu düzenlemenin anlamı
şudur: personelin işlediği fiilin adli veya askeri mahkemenin yetkisi-
ne giren bir suç olması, başka bir deyişle bu suç nedeniyle hakkında
suç dosyası hazırlanarak ilgili mahkemeye gönderilmiş olması, per-
sonele 6413 sayılı Kanuna göre disiplin cezası verilmesini engellemez.
Örneğin; kışla içinde bir arkadaşını yaralayan er hakkında “yaralama”
suçundan suç dosyası hazırlanarak askeri mahkemeye gönderilmesi,
aynı personel hakkında 6413 sayılı Kanunun 19/mmaddesinde düzen-
lenen “Kavga etmek” disiplinsizliğinden dolayı ayrıca disiplin cezası
verilmesine engel değildir.
657 sayılı Kanunun 126’ncı maddesinde yer alan
“Yukarıda yazılı
disiplin kovuşturmasının yapılmış olması, fiilin genel hükümler kapsamına
girmesi halinde, sanık hakkında ayrıca ceza kovuşturması açılmasına engel
teşkil etmez
”, 131’inci maddesinde de yer alan
“Aynı olaydan dolayı me-
mur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin
soruşturmasını geciktiremez. Memurun ceza kanununa göre mahkûm olması
veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamaz”
hükümleri aynı düzenlemeyi ifade etmektedir.
34
Bu düzenlemenin
“bir suçtan iki ceza olmaz”
ilkesine aykırılık oluş-
turduğu düşünülse de disiplin cezalarının ceza hukuku anlamında
bir ceza olmaması, tamamen idari nitelikte bir uygulama olması ne-
deniyle bu düşünce yerinde değildir. Disiplin hukukunda amaç, kamu
hizmetinin iyi işlemesini sağlamaktır. Disiplin cezaları herkese değil
sadece belli statüde olan kişilere uygulanabilir, etkisini kişi temel hak
ve özgürlüklerinde değil kişi ile kurumu arasında gösterir. Ayrıca adli
34
Bu düzenleme, eylemle ilgili soruşturma veya kovuşturma sonunda verilecek adli
cezanın caydırıcılığı beklenmeden disiplin cezası verilerek disiplinin derhal tesi-
sine yöneliktir. Koç, s.810.