184 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Mehmet ALKAN
183
Devlet memurluğundan çıkarma disiplin cezası gerektiren fiiller
ise 657 sayılı Kanunun 125/E maddesinde “İdeolojik veya siyasi amaç-
larla kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozmak, boykot,
işgal, kamu hizmetlerinin yürütülmesini engelleme, işi yavaşlatma ve
grev gibi eylemlere katılmak veya bu amaçlarla toplu olarak göreve
gelmemek, bunları tahrik ve teşvik etmek veya yardımda bulunmak,
yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri,
afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya
bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek, si-
yasi partiye girmek, özürsüz olarak bir yılda
toplam 20 gün göreve
gelmemek, savaş, olağanüstü hal veya genel afetlere ilişkin konularda
amirlerin verdiği görev veya emirleri yapmamak; amirlerine, maiye-
tindekilere ve iş sahiplerine fiili tecavüzde bulunmak, memurluk sıfa-
tı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici
hareketlerde bulunmak, yetki almadan gizli bilgileri açıklamak, siyasi
ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizlemek, yurt
dışında devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleye-
cek tutum ve davranışlarda bulunmak, 5816 sayılı Atatürk Aleyhine
İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna aykırı fiilleri işlemek” olarak be-
lirlenmiştir.
Kişinin iş hayatı dışında tüm hayatı üzerinde etkili olan memu-
riyetten/silahlı kuvvetlerden çıkarma hükümleri incelendiğinde, iki
kanunda yer alan düzenlemelerin daha çok memurun kişisel tutum
ve davranışlarına dayandığı ve büyük kısmının benzer olduğu görül-
mekle birlikte 6413 sayılı Kanunda puan ve sayı esasına dayalı disip-
linsizliği alışkanlık haline getirmek disiplinsizliği, 657 sayılı Kanun-
dan önemli bir ayrılık noktasını teşkil etmektedir.
g. Bazı Disiplin Cezalarına Karşı Yargı Yolu Açılmıştır
Önceki dönemde disiplin cezalarına karşı bir üst disiplin amirine
itiraz (kanuna göre şikâyet) mümkün olup, 1602 Sayılı Askeri Yüksek
İdare Mahkemesi (AYİM) Kanunu’nun 21’inci maddesinin son fıkra-
sında yer alan
“... disiplin suç ve tecavüzlerinden ötürü disiplin amirlerince
verilen cezalar yargı denetimi dışındadır”
hükmünden ötürü disiplin suç
ve cazlarına karşı idari yargı yolu kapalıydı. 6413 sayılı Kanuna göre
disiplin amirleri tarafından verilen disiplin cezalarına karşı iki iş günü