TBB Dergisi 117.Sayı

TBB Dergisi 2015 (117)

Mehmet ALKAN

195

kendisi bir ceza tayin edemez. İtirazın kabulü halinde disiplin amiri

her defasında daha hafif yeni bir ceza tayininde bulunabilir. Memur da

bu yeni cezaya her defasında itiraz edebilir.

İtiraz için öngörülen süre

kararın tebliğden itibaren yedi gündür. Memurlara verilen tüm disiplin

cezalarına karşı idare mahkemesi nezdinde idari yargı yolu açıktır.

Disiplin cezalarına karşı yargı yolunda asker ve memurların sa-

hip olduğu imkânlar bakımından önemli farklılıklar olduğu aşikârdır.

Öncelikle memurların tüm cezalara sahip olduğu hak askerler bakı-

mından ancak nitelik olarak daha ağır olan üç cezayla (aylıktan kes-

me, hizmet yerini terk etmeme, oda hapsi) sınırlandırılmıştır. Kaldı ki

yargı yolu kapalı olan disiplin cezalarına karşı üst disiplin amirine ya-

pılan itirazlar çoğu zaman amirin otoritesini kırmamak düşüncesiyle

reddedilmekte olup, sonrasında personel açısından yapacak başka bir

işlem bulunmamaktadır.

Bu konudaki önemli bir diğer farklık da başvuru imkanı ve baş-

vurulacak mahkemelerden kaynaklanmaktadır. Devlet memurları,

itirazı görevli bulunduğu yere en yakın idare mahkemesine yaparken;

asker şahıslar için tek yetkili mahkeme, askeri olmayan makamlarca

tesis edilmiş olsa bile asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete iliş-

kin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son de-

rece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösteri-

len görevleri yapan AYİM’dir. Başka bir ifadeyle devlet memurları için

idare mahkemesi ve Danıştay şeklinde iki dereceli bir başvuru sistemi

sağlanmışken askeri şahıslar için tek dereceli bir başvuru söz konusu-

dur. Yargılamanın iki dereceli olması, sürecin uzunluğu dışında, gü-

venli olması nedeniyle daha tercih edilir bir yöntemdir. Diğer taraftan

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu’na göre devlet me-

murlarına iş hayatında örgütlenme hakkı kapsamında sendika üyesi

olma hakkı verilmesiyle, memurların disiplinle ilgili davalarında bir

ücret ödemeksizin sendika avukatlarının hukuki yardımından fay-

dalanmaları mümkünken, askeri şahısların böyle bir imkanı bulun-

mamaktadır.

Bunun diğer bir sonucu olarak askeri şahıslar açtıkları

Cezanın disiplin kurulunca kaldırılmasından sonra yeni ceza tertibi halinde me-

murun her defasında itiraz hakkı olduğuna ilişkin Devlet Personel Başkanlığının

05.07.2011 tarih ve 13486 sayılı görüşü için bkz.:

gorus/disiplin-877

Anayasa Mahkemesinin 10.04.2013 tarih ve 2013/57 K. sayılı kararıyla TSK’da