194 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Mehmet ALKAN
193
Devlet memurlarına amirler tarafından uyarma, kınama ve aylık-
tan kesme cezası verilebilirken kademe ilerlemesinin durdurulması
disiplin kurulları, devlet memurluğundan çıkarma cezası ise Yüksek
Disiplin Kurulları tarafından verilebilmektedir. Görüldüğü gibi di-
siplin amirleri astlarına daha fazla disiplin cezası vermeye yetkilidir.
Hürriyeti kısıtlayıcı ceza verme yetkileri de, istisnai hallerde oda hapsi
normal şartlarda hizmet yerini terk etmeme cezalarında, halen mev-
cuttur. Ayrıca hizmet yerini terk etmeme cezası gerektiren disiplinsiz-
liklerde, personelin daha fazla ceza almasını sağlamak maksadıyla di-
siplin kuruluna sevk etme konusunda takdir yetkileri bulunmaktadır.
Disiplin Mahkemeleri yerine kurulan Disiplin Kurulları ancak di-
siplin amirinin takdir yetkisini bu yönde kullanarak sevki durumun-
da çalışabilmektedir. Bu kurullar, rütbeli personelin hizmet yerini terk
etmeme cezası gerektiren disiplinsizliklerine (md.19) aynı cezayı 4-10
gün arasında; erbaş erlerin ise aylıktan kesme ve hizmet yerini terk et-
meme cezası gerektiren disiplinsizliklerine (md.18-19) hizmetten men
cezasını 7-15 gün arasında vermeye yetkilidir. İnfaz edilen hizmetten
men cezası, erbaş/erlerin askerlik hizmetinde sayılmaz ve yükümlü-
lük bu süre kadar uzar.
6413 sayılı Kanuna göre asgari tugay komutanlığı (Deniz ve Hava
Kuvvetleri ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komu-
tanlığında eşiti) veya ihtiyaç duyulması hâlinde daha alt seviyedeki
birlik, karargâh ve kurumlarda bir Disiplin Kurulu teşkil edilir.
Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası vermek üzere; kuvvet komu-
tanlıkları Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komu-
tanlığında, general ve amiraller hakkında ise Genelkurmay Başkanlı-
ğında Yüksek Disiplin Kurulu oluşturulur.
657 sayılı Kanuna göre, disiplin ve soruşturma işlerinde kanun-
larla verilen görevleri yapmak üzere kurum merkezinde bir Yüksek
Disiplin Kurulu ile her ilde bölge esasına göre çalışan kuruluşlarda
bölge merkezinde ve kurum merkezinde ayrıca Milli Eğitim Müdür-
lüklerinde, birer Disiplin Kurulu bulunur.
Disiplin mahkemelerinin yerine teşkil edilen disiplin kurulları-
nın yapısı ve işleyişi memur disiplin kurullarıyla benzerlik taşımak-
ta olduğundan, asker-memur arasındaki disiplin mahkemesi-disiplin