195 / 453
6413 Sayılı TSK Disiplin Kanununun Esasları
194
kurulu farklılığı ortadan kalkmıştır. Böylece AİHM’nin disiplin mah-
kemelerinin tarafsızlıktan ve bağımsızlıktan yoksun olması nedeniyle
adil yargılanma ilkesinin ihlal edildiği yönündeki kararlarının da ge-
reği yerine getirilmiştir.
d. İtiraz ve Yargı Yolu Bakımından
İtiraz, disiplin cezalarının hukuka uygunluğunun denetlenerek
gerektiğinde kaldırılmasını veya değiştirilmesini sonuçlayan başvuru
yoludur.
49
Askeri şahıslara disiplin amirlerince verilen cezalara ancak
bir üst disiplin amiri nezdinde itiraz edilebilmektedir. Örneğin; bölük
komutanı tarafından verilen disiplin cezasına karşı iki iş günü içinde
tabur komutanına itiraz edilebilir.
50
Üst disiplin amirinin itirazı red-
detmesi durumunda ceza kesinleşir ve infaz edilerek şahsi dosyada
yerini alır. Üst disiplin amiri itiraza konu disiplin cezasını kaldırabilir,
hafifletebilir veya onayabilir ancak arttıramaz.
Disiplin Kurulunca rütbeli personele verilen hizmet yerini terk et-
meme ve oda hapsi cezasına karşı, beş iş günü içinde üst komutanlık
disiplin kuruluna itiraz edilebilmektedir. İtiraz makamı itirazı kabul
durumunda yeni kararı kendisi vermektedir. Disiplin kurulu kararla-
rına karşı yargı yolu açıktır.
Disiplin amirince verilen cezanın uyarma, kınama, hizmete kısmi
süreli devam olması durumunda idari yargı yolu kapalıdır. Disiplin
amirince verilen cezanın aylıktan kesme ve hizmet yerini terk etme-
me veya oda hapsi olması halinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
(AYİM) nezdinde idari yargı yolu açıktır. Seferberlik ve savaş zama-
nında ise tüm disiplin cezaların karşı yargı yolu kapalıdır.
657 sayılı Kanuna tabi memurlara disiplin amirlerince verilen uyar-
ma, kınama, aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kurulu; disiplin
kurulunca verilen kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı
ise yüksek disiplin kurulu nezdinde itiraz edilebilir. İtiraz üzerine di-
siplin kurulu itiraza konu disiplin cezasını onar veya kaldırır ancak
49
Yıldırım, s.112.
50
1632 sayılı Kanundaki mülga düzenlemede disiplin amirince cezalandırılan per-
sonel, itirazın kızgınlık ve öfkeyle değil sakin ve aklıselimle yapılmasını sağlamak
maksadıyla, cezanın tebliğinden itibaren 24 saat geçtikten sonra itiraz edebilmek-
teydi.