254 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Ebru CEYLAN
253
devir değildir.
58
Üye işyeri, bu sözleşmeyi daha fazla müşterinin kendi
işyerinde alışveriş yapacağı ve kart çıkaran kuruluşun kartla yapılan
ödemelerin bedelini ödeyeceği beklentisi içindedir. Kart çıkaran kuru-
luşun amacı da kart hamiline karşı bir iş görme sözleşmesine göre üye
işyerinden alacağı komisyonlarla kâr elde etmektir.
Üye işyeri sözleşmesi kanımızca “garanti sözleşmesi” değildir, çünkü
iki sözleşme birbirlerinden birçok açıdan farklıdır
. Garanti görüşüne göre
kart çıkaran kuruluşun garanti veren sıfatıyla üye işyerine ödeme yü-
kümlülüğü edimini garanti ettiği kart hamilinin garanti verdiği üye
işyerine karşı edimini ifa etmeme şartına bağlanmış olacaktır. Garanti
sözleşmesinde, asıl sorumlu olan kişi lehine garanti verilen üçüncü ki-
şidir, garanti verenin sorumluluğu ikinci sıradadır.
59
Halbuki üye işye-
ri sözleşmesinde kart çıkaran kuruluş, kart hamili tarafından üye iş-
yerine harcama belgesi tutarını ödemesini garanti etmez, kart çıkaran
kuruluş bizzat kendisi üye işyerine ödeme vaadinde bulunmaktadır.
Üye işyeri sözleşmesine göre kart hamilinin yükümlülüğü edimini
üye işyerine değil, kart çıkaran kuruluşa karşı ifa etmektir, kart çıka-
ran kuruluşun üye işyerine ödeme yapması kart hamilinin kendisine
ödeme yapmasına bağlı değildir.
Üye işyeri sözleşmesi kanımızca “üçüncü kişi yararına sözleşme gereği
borcun üstlenilmesi” niteliğinde değildir
, çünkü kart çıkaran kuruluşun
üye işyerlerine karşı çok kapsamlı ödeme yükümlülüğüne girmesi so-
nucudur. İfayı üstlenmede ifayı üstlenen, borçlu ile üçüncü kişi arasın-
daki sözleşmeden doğan tüm def’ileri ileri sürebilir. Bu durumda kart
çıkaran kuruluşun kart hamiliyle yaptığı bir sözleşmedeki def’ileri
ileri sürmesi, sistemi çalışamaz hale getirir. Kart çıkaran kuruluş her
zaman ifayı üstlenen durumda değildir, çünkü ilgili kişi veya yerler
bakımından parasal sınırlar sözleşmelerde olabilir. İfayı üstlenen kişi,
borçluya yardım etmek amacını taşırken, kart çıkaran kuruluş kart ha-
milinin harcama tutarını öderken komisyon kazanmaktadır.
60
Üye işyeri sözleşmes, kanımızca “vekalet sözleşmesi”değildir
, vekalet vere-
nin kart kuruluşu, vekilin de üye işyeri olduğu düşünüldüğünde veka-
letin konusu harcama belgesinin imzalanması karşılığında nakit talep
58
Ceylan,
Tez ,
s.63.
59
Teoman, s.96-97.
60
Teoman, s.99.