252 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Ebru CEYLAN
251
ri, garanti sözleşmesi, üçüncü kişi yararına ifanın üstlenilmesi, belgeli
akreditif, havale olduğu görüşleri
52
ileri sürülmüştür.
Kart hamilinin kredi kartıyla yaptığı harcamaların üye işyerine
ödenmesi konusunda kart çıkaran kuruluşa verdiği çerçeve sözleş-
meden doğan bir “
genel talimat
” olduğu görüşü
kanımızca kredi kartı-
nın üçüncü kişilerce hukuka aykırı kullanılmasından doğan bütün riskin kart
hamiline ait olmasını gerektireceğinden, bu durum üye işyeri sözleşmesinin
üçüncü kişi yararına olma özelliğine aykırıdır.
Üye işyeri sözleşmesi kanımızca “factoring sözleşmesi” olarak da nitelen-
dirilemez,
çünkü her iki sözleşme arasında birçok fark vardır. Kartlı
sistemde kart hamilinin amacı, karttan bir kredi olarak yarar sağla-
mak değildir, factoringde ise müşteri nakit para elde etmek amacında-
dır; üye işyerinin kart hamillerinin mali durumları hakkında bilgisi
yokken, factoringde factör müşterisinin mali durumunu denetleyerek
güvenilir bulduğu borçlularından alacaklarını satın alır; kart hamili
ancak üye işyeri olan işletmede kartını kullanacağını bildiği halde, fac-
toringde borçlu, factör ile mal ithal ettiği alacaklısı arasındaki ilişkiyi
bilmediği ve geçerli bir satış sözleşmesinden sonra factöre ödeme yap-
mak zorundadır; kart çıkaran kuruluş hem kart hamilinden hem üye
işyerinin ödediği komisyonlardan gelir kazanırken, factör ise sadece
müşterisinden kazanır.
53
Kart çıkaran kuruluş, üye işyerinin kart hamilinden olan alacağı-
nı üye işyeri adına tahsil etmediğinden aralarındaki ilişki
kanımızca “
ahsil amacıyla yapılan temlik” değildir.
Üye işyeri sözleşmesi, kanımızca “kefalet sözleşmesi” değildir.
Kefalet
sözleşmesinin sebebi, borçlunun ödeme gücünün bulunmaması veya
borcu ödemek istemesine karşı alacaklıya bir teminat sağlamaktır.
Kredi kartı sisteminde daha başında kart hamilinin kredi kartıyla
yaptığı harcamaların tutarının, kart çıkaran kuruluş tarafından öde-
neceği kararlaştırıldığından burada bir teminat yoktur.
Üye işyeri sözleşmesi, kanımızca “itibar emri” değildir.
Kartlı sistem ba-
kımından kredinin verilmesi üçüncü kişinin, vekilin borçlusu olması
ve ayrıca ifasının vade olarak ertelenmiş olması zorunludur, borçlu
52
İşgüzar, s.97 dn.47 ‘deki yazarlar.
53
Teoman, s.284.