249 / 453
Kredi Kartlarıyla İlgili 6502 Sayılı Yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Getirdiği ...
248
5464 sayılı Kanundan önceki dönemde kart hamili ile kart çıka-
ran kuruluş arasındaki kredi kartı sözleşmesinden doğan ilişkinin üst
kavram olan “iş görme sözleşmesi” olması doktrinde kabul edilmesine
rağmen iş görme borcu doğuran sözleşmelerden hangisi olduğu konu-
sunda çeşitli görüşler ilere sürülmüştür.
Birinci görüşe göre,
40
bu ilişkinin kart çıkaran kuruluşun hamilin
yaptığı harcamayı ödemesi nedeniyle “eser sözleşmesi” olduğu ileri
sürülmüştür. Bu görüş, kredi kartı sözleşmesinin konusunun objektif
bir sonuç doğurmak olmadığından eleştirilmiştir.
41
Kanımızca kredi kar-
tı sözleşmesi eser sözleşmesi olarak nitelendirilmemelidir, çünkü bu sözleşme
üye işyeri sözleşmesine de ihtiyaç duyduğundan tek başına bütünlük sağlama-
maktadır. Kredi kartı sözleşmesinde kart çıkaran kuruluş, kart hamilinin kart
kullanacağı işletme sayısını artırmak için çaba göstermek borcu altındadır.
Kart çıkaran kuruluşun bu faaliyeti sonucunda bazı işyerleri sisteme girerken
bazıları ise sistemden çıkabileceğinden kart çıkaran kuruluş belirli bir sonucu
ortaya çıkarmayı garanti etmemektedir.Kart sahibi kredi kartını hiç kullan-
mazsa kart çıkaran kuruluşun üye işyerine ödeme yapma borcu doğmayaca-
ğından somut bir ödeme borcu olmayacaktır.
İkinci görüşe göre,
42
bu ilişkinin kart çıkaran kuruluşun temel bor-
cunun kartı kullanmak için gerekli şartları oluşturmak olduğuna daya-
nılarak “hizmet sözleşmesi” olduğudur. Hizmet sözleşmesini diğer iş
görme sözleşmelerinden ayıran en önemli unsur, işçinin işverenin emir-
lerine uygun olarak işini görmesidir. Kredi kartı sözleşmesinin “hizmet
sözleşmesi” olduğunu ileri süren görüş, kart çıkaran kuruluşun kart
hamilinin kredi kartını kullanarak mal veya hizmeti edinmesinde el-
verişli ortamı sağlaması borcunu temel almaktadır.
Kanımızca kredi kartı
sözleşmesi “hizmet sözleşmesi” niteliğinde değildir, çünkü kart çıkaran kuruluş,
kart hamilinin işvereni değildir, aralarında altlık-üstlük ilişkisi yoktur.
Üçüncü görüş ise
43
kart çıkaran kuruluşun sadece kartı kullan-
mak için gerekli şartları oluşturma borcu yanında kart düzenlemek
40
Bu görüşteki yazarlar için bkz.Teoman, s.165 dn.16; Çeker, kart çıkaran kuruluşun
harcama belgesi tutarını ödemeyi garanti ettiği için bu ilişkinin eser sözleşmesi
olduğunu ileri sürmüştür.Çeker , s.68.
41
Teoman, s.167.
42
Teoman, s.168.
43
Kuntalp, s.9; İşgüzar, s.69; İ. Yılmaz Aslan, Tüketici Hukuku, 3.Baskı, Bursa 2006,
s.368.