299 / 453
Kredi Kartı Üyelik Aidatı Hakkında Bir Yüksek Mahkeme Kararı İncelemesi
298
Göz önünde bulundurulması gereken diğer bir husus ise
“sözleş-
menin yapılmasını sağlayan şartlar”
olarak ifade edilmiştir. Bu değerlen-
dirme çerçevesinde salt olarak sözleşme içeriğinin dikkate alınması
yeterli olmayıp, tarafların sözleşmenin kurulması aşamasında içinde
bulundukları hal ve şartlar ile taraf menfaatleri ve sözleşmenin ku-
rulmasına eşlik eden tüm olguların gözetilmesi gerekmektedir.
32
İn-
celeme konusu kararda sözleşme serbestîsi ilkesine vurgu yapılmak
suretiyle çok sayıda banka bulunduğu ve bireyin diğer bankalarla da
kredi kartı üyelik sözleşmesi akdedebileceği ifade edilmiştir. Kredi
kartı kullanımının sosyal yaşantı açısından bir zorunluluk teşkil et-
mediği gerçeği tarafın söz konusu sözleşmeyi akdetmesinde herhangi
bir zorlayıcı neden olmadığını da ortaya çıkartmaktadır.
Son olarak bir sözleşme şartının haksızlığı değerlendirilirken söz-
leşmede yer alan diğer şartların da dikkate alınması gerekmektedir.
Aslında bu inceleme,
“mal veya hizmetin niteliği”
başlığı altında, sözleş-
mede yer alan şartların tarafların hukuk alanına ne şekilde etki ede-
ceğine yönelik olarak yapılan inceleme ile paralellik teşkil etmektedir.
Bu minvalde, Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yö-
netmeliğin 6. maddesinin 3. fıkrasında yer alan, “
Şartların haksızlığının
takdirinde, bu şartlar açık ve anlaşılır bir dille kaleme alınmış olmak koşuluy-
la, gerek sözleşmeden doğan asli edim yükümlülükleri arasındaki, gerekse mal
veya hizmetin gerçek değeri ile sözleşmede belirlenen fiyatı arasındaki denge-
ye ilişkin bir değerlendirme yapılamaz”
hükmü dikkate alınarak taraflar
arasındaki menfaat dengesi irdelenmelidir. İnceleme konusu kararda,
gözetilmeksizin aksine düşüncelerle bu talebin iyiniyet kurallarına aykırılık teşkil
edeceğine dair mahkeme kararı usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir” 13.
HD., 13.10.2011, 5605/14474
(www.legalbank.net); “Yukarıda yapılan açıklamalar
ışığında taraflar arasındaki sözleşme incelendiğinde; sözleşmenin davacı banka
tarafından matbu, standart olarak hazırlanıp boş olan kısımların rakam, isim ve
adresler yazılarak doldurulduğu, sözleşmenin on iki punto koyu siyah harflerle
düzenlenmediği görülmektedir. Davacı, tüketici aleyhine olan ve tüketiciyi kart
kullanımı ücreti adı altında bir külfete sokan sözleşme hükmünün tüketici ile ay-
rıca müzakere edilerek kararlaştırıldığını iddia ve ispat edememiştir. Böyle olunca
sözleşmedeki kredi kartı üyelik ücreti alınacağına dair hükmün açıklanan yasa ve
yönetmelik hükümleri karşısında haksız şart olduğu kabul edilmelidir. Dolayısıy-
la davalı bankanın bu sözleşme hükmüne dayalı olarak kredi kartı kullanıcısı da-
vacıdan ücret istemesi olanaklı değildir” 13. HD. 12.10.2009, 12552/11294 (www.
legalbank.net).
32
Ulusan, s. 39.