297 / 453
Kredi Kartı Üyelik Aidatı Hakkında Bir Yüksek Mahkeme Kararı İncelemesi
296
Yukarıda izah edilen unsurların banka standart sözleşmeleri açı-
sından değerlendirilmesinde 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hak-
kında Kanun’un 6. maddesinin 3. fıkrası önem arz etmektedir. Nitekim
söz konusu hükümde,
“Eğer bir sözleşme şartı önceden hazırlanmışsa ve
özellikle standart sözleşmede yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki ede-
memişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir”
ifa-
desine yer verilmek suretiyle banka standart sözleşmeleri açısından,
tüketici ile müzakere edilme koşulu ile kredi kartı üyelik aidatına iliş-
kin hükmün tek taraflı olarak sözleşmeye konulmuş olması hususu
incelenmeksizin bu koşulun iyiniyet kuralına aykırı düşecek şekilde
tüketici aleyhine dengesizliğe neden olup olmadığına bakılması gere-
kecektir.
28
İnceleme konusu kararda, tüketiciden kredi kartı üyelik aidatı ta-
lep edilmesine ilişkin sözleşme hükmünün iyiniyet kuralına aykırılık
teşkil edecek şekilde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olup olma-
dığı meselesi, Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yö-
netmeliğin 6. maddesinin 2. fıkrasında yer alan;
“Bir sözleşme şartının
haksızlığı değerlendirilirken, sözleşme konusu olan mal veya hizmetin niteliği,
sözleşmenin yapılmasını sağlayan şartlar ve/veya onun bağlı olduğu sözleş-
melerin tüm şartları dikkate alınır”
ifadesi göz önünde bulundurularak
ele alınmalıdır.
Bu çerçevede
“mal veya hizmetin niteliği”
ifadesinin, sözleşme şartla-
rının, barındırdığı hükümlerin içeriği itibariyle tarafların hukuk alan-
larında yapacağı etki olarak anlaşılması gerekmektedir.
29
Nitekim kart
çıkaran kuruluş; kredi kartı sahibine mal yahut hizmet temini için üye
işyerleri sağlamak, kredi kartı sahibi adına kredi kartı düzenlemek ve
kredi kartının kullanılmasının yasaklanması halinde bu durumu üye
işyerine bildirmek borçları altına girmektedir. Kredi kartı sahibi ise;
sözleşmede kararlaştırılan giriş ve üyelik aidatının ödenmesi ile kredi
kartı ile yapılan harcama tutarını ödeme borcunu üstlenmektedir. Ta-
raflar arasındaki edimler dikkate alındığında, inceleme konusu karar-
da da izah edildiği üzere, bankalar ekonomik amaçlar doğrultusunda
faaliyet gösteren kuruluşlar olup, kredi kartı hizmeti ile bir riski ve
28
Aydoğdu, s. 31.
29
Ulusan, s. 39.