436 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Hikmet Sami TÜRK
435
12 Haziran 2011 milletvekili genel seçiminden sonra da yeni (61.)
Hükümet, AKP İstanbul Milletvekili
Recep Tayyip Erdoğan
tarafından
kuruldu. Seçimin önemli sonuçlarından biri, tek başına hükümet kur-
ma konusunda rahat bir çoğunluk kazanan iktidar partisinin tek ba-
şına Anayasa değişikliği yapabileceği bir çoğunluğa ulaşamamış, bu
konuda diğer partilerle geniş bir mutabakat zemininde buluşma zo-
runluluğunun ortaya çıkmış olmasıdır.
III. TÜRKİYE’DE UYGULANAN SEÇİM SİSTEMLERİNE
TOPLU BAKIŞ
Günümüz Türkiye’sinde çeşitli makamlarda görev yapan kişi or-
ganlar ve kurul organlar için yapılan seçimlerin türüne göre çoğunluk
ve nispî temsil sistemlerinin değişik biçimleri uygulanmaktadır. Bun-
ları ana çizgileriyle iki büyük grupta inceleyebiliriz:
A− Çoğunluk Sistemleri
Bu gruptaki sistemler, bir seçim çevresinde kaç kişi seçileceğine
ve aranan çoğunluğun kaç oylamada elde edileceğine göre farklı özel-
likler gösterirler. Böylece tek veya çok adlı, tek veya iki turlu çoğun-
luk sistemleri karşımıza çıkar. Tek veya çok adlı çoğunluk sistemleri-
ni temel ayrım, tek veya iki turlu çoğunluk sistemlerini ikincil ayrım
olarak almak suretiyle hangi organların ya da hangi organların bir
bölümünün nasıl seçildiklerini şöyle özetleyebiliriz:
Tek Adlı/Dar Bölgeli Çoğunluk Sistemi
Bir seçim çevresinde tek kişinin seçildiği durumlarda uygulanan
sistem, zorunlu olarak çoğunluk sistemidir. Bir ülkedeki tüm seçim
çevrelerinin buna göre düzenlenmesi, o ülkede “tek adlı çoğunluk sis-
temi” ya da –yaygın terimle− “dar bölge sistemi” olarak da adlandırı-
lan “dar bölgeli çoğunluk sistemi” uygulandığı anlamına gelir
40
. 2972
sayılı Kanun’a göre; belediye başkanı seçiminde her belde, büyükşehir
belediye başkanı seçiminde −6.12.2012 tarih ve 6360 sayılı Kanun m.
40
“Tek adlı çoğunluk” ya da “dar bölgeli seçim sistemi” hakkında bk. Türk/Tuncer,
age, s. 9-14 (Türk); Türk, age (Seçim Hukukunun Temel Sorunları ve Çözüm Öne-
rileri), s. 5 vd; Türk, agb, s. 79.