48 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Mustafa T. YÜCEL
47
takdir yetkisine kısmen yer verilmiştir: Savcılar, cezanın ortadan kal-
dırılmasını gerektiren etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasını
gerektiren koşulların veya şahsi cezasızlık nedeninin varlığı halinde
kamu davası açmama (CMK m.171/1 ), şikayete bağlı üst sınırı bir yıl
veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda (CMK m.171/2),
kanıtlar toplandıktan sonra bazı koşulların varlığında suç tarihinde
18 yaşından küçük şüpheliler hakkında kamu davası açılmasının er-
telenmesine karar verme yetkisine sahip bulunmaktadır (5395 sayılı
Kanun
, m.19).
Bazı ülkeler örneğin ABD’de ceza dava süresine özgü standartlar
belirlenmiştir.
11
Tablo 9.
Devlet Mahkeme Yönetim
Konferansınca(COSCA) Dava İşlem Süresi
Amerikan Barolar Birliğince
Dava İşlem Süresi
Cürüm – % 100’ü 180 gün
Kabahat– % 100’ü 90 gün
Cürüm-% 90’u 120 gün
-% 98’i 180 gün
-%100’ü 1 yıl
Kabahat- % 90’ı 30 gün
-%100’ü 90 gün
Dava yönetimi için ölçümlere başvurulabilir. Birincisi, çıkan işlerin
gelen işlere yüzde oranı verimlilik oranıdır (
clearance rate)
. Bu ölçümün
amacı mahkemenin gelen işlerle baş edip edemediğidir. Davalar za-
manlıca bitirilmediğinde kuyrukta birikimler artacaktır. Dava türü
itibariyle gecikme nedenleri analiz edildiğinde ortaya çıkan sorunlar
ile iyileştirmelerin nerede yapılması gerektiği ortaya çıkabilir. İkinci
sisteminde iki bir test uygulanmaktadır: 1) Kanıtsal test, 2) Kamu yararı testi. Bi-
rincisinde isnat edilen her suç için şüpheli hakkında gerçekçi bir mahkumiyet bek-
lentisi sağlayıcı nitelikte yeterli kanıt bulunmalıdır(CCP, 2004:par 5.2). Kanıtsal
test geçildiğinde kamu yararı testi ele alınmakta; ithamın sosyal yararları değer-
lendirilmektedir. Ciddi suçlar için kamu yararı etmenleri ithama karşı ağırlık ka-
zanmadığında kamu davası açılmaktadır (CCP, 1994:par 6.2) Bkz. T.Kirchengast.
The Victim in Criminal Law and Justice, Palgrave, Macmillan, 2006, ss.70-74. Ceza
adaleti sistemine giren ve beraatle sonuçlanan iş yükünü asgariye indirmek ama-
cıyla beraatle sonuçlanan davalara özgü iddianamelerde yer alan kanıt derecesi-
nin(1-7 arasında bir derecelendirme yapılarak) yeterli olup olmadığının saptan-
ması için bir araştırma projesi geliştirilmelidir(Yazarın notudur).
11
Bkz. C.E. Ijoma ve G.M.Fazari. “Applying the case Management CourTools: Fin-
ding from an Urban Trial Court” International Journal for Court Administration,
June 2012.