52 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Mustafa T. YÜCEL
51
Kırtasiyecilik Yargıtay Hukuk Daireleri için de (aidiyet nedeniyle
ilgili dairesine gönderilmesi) geçerlidir. Adalet kırtasiyeciliği, kuşku-
suz, adaletin kendisi değildir. Yazarın bu sorunu çözüm amaçlı ça-
lışması sonucu geliştirdiği taslağın Yargıtay Başkanlığınca değerlen-
dirilerek hazırlanan
Hukuk Daireleri Görev Kılavuzu
’nun (Mart 1994)
çıkarılmasına karşın çıkan işlerdeki «aidiyet» oranı 1995 yılında %
10’da (29.725) iken bu oran 2013 yılında %16.9’a (85 503) yükselerek yo-
ğunluğunu sürdürmektedir.
Kırtasiyeciliğin başka bir boyutu “eksiklerin tamamlanması için
iade edilen dosyalar” dan oluşmaktadır. Ceza ve hukuk dairelerine
göre oranları (2013 yılı ) şöyledir:
Tablo 11.
Daire
Sayı
%
Ceza
5.141 1.4
Hukuk
39.068 10.1
Yargının varlık nedeni (
raison d’etre
) her bireysel davaya özgü (süreç
ve sonuç açısından) adaletin sağlanmasıdır. Faaliyetlerin ve kaynak-
ların (insan kaynağını da içermek üzere) koordine edilerek gereksiz
gecikme nedeniyle yargının amacından taviz verilmesi veya sapılması
söz konusu olmamalıdır. Gecikme olgusu, öteki tek bir değişkenden
daha fazlaca mahkemece gösterilen tüm diğer çabaları sıfırlamak-
tadır. Bu olgu yargıya özgü bir hastalık veya sağlık koşullarının bir
semptomudur. Bu durum arabanın gösterge tablosuna benzetilebilir.
Araba sistemi temsil ediyorsa, yargı sürecine ait ölçümleme sonuçları,
hâkime vasıtanın ne derece iyi ve kötü çalıştığını gösterecektir. Araba
kullanan kişiler, benzin, yağ, hararet vs. göstergesini periyodik olarak
kontrol etmeksizin pek kullanmazlar. Aksi takdirde kör araba süren-
lere karşı yegane şans/umut onlarla aynı anda trafikte olmamaktır.
Ortaya çıkan veriler siyaset ve usul değişimlerini destekleyecek
ve daha önemlisi halka yargının muhasebesinde saydamlık sağlaya-
caktır.
Veri analizine bakıldığında, gecikmeyi/makul bekleme süresini
etkileyen en önemli parametre “kapasite limitleri”dir. Karayolları örne-
ğinde olduğu gibi kapasite üstü taşıt, trafiği tıkadığı gibi mahkemedeki
kapasiteyi fazlaca aşan
iş yükü
de (
bottlenecks
) sistemi tıkanma noktasına