119

Transfer Fiyatlandırmasının Hukuki Niteliği

204

III. SONUÇ

Bir kurumun ilişkili olduğu kişilerle ticari münasebet içinde bu-

lunması gayet doğaldır. Ancak iktisadi ilişkinin değişik unsurlarında

iradeler arasında uyumsuzluk olmamasına rağmen işlemde kullanı-

lan fiyat veya bedelin emsalden farklılık göstermesi durumunda işlem

vergi hukukunun ilgilenmesini gerektirecek bir duruma gelir. Emsa-

lin tespiti sözleşmenin peçelemeyle olan ilişkisini ortaya koymayı sağ-

layan temel faktördür. Bu çerçevede ilişkili kişiler ile kurum arasında-

ki sözleşmede kararlaştırılan fiyat veya bedel emsallerine göre farklı

ise peçeleme karşısında bulunulur.

Vergi kanunları bazen belli sözleşmelerin peçeleme sözleşmesi

olarak kullanılabileceği öngörüsüyle belli şartlar altında yapılan söz-

leşmelerin geçersiz sayılacağını veya kısmen geçerli olacağını hükme

bağlamıştır. Kanun koyucu 5520 sayılı KVK’nın 13. maddesinde sayı-

lan şekillerde yapılan örtülü ödemelerin kurumlar vergisi matrahı-

nın tespit edilmesinde gider olarak indirilmesine izin vermez. Ancak

transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımında peçeleme

sözleşmesi tümüyle değil, normal sınırları aşan kısmı bakımından ge-

çersiz sayılır. Bu yönü ile peçelemenin yaygın bir örneği olarak trans-

fer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı bir vergi güvenlik

önlemidir.

İspat yükünün vergi mükellefine düşebilmesi için transfer fiyat-

landırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımına ilişkin kanun hükmünün

vergi idaresince doğru bir şekilde uygulanmış olması gerekir. Transfer

fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımından söz edilebilmesi

için kullanılan özel hukuk olanaklarının emsallerine uygun olmayan

bir bedel/fiyat/ücret üzerinden gerçekleştirilmiş olması şarttır.

Karmaşıkvesofistikebirkavramolantransferfiyatlandırmasının,

197

ülkemiz için bir hayli yeni olması nedeni ile öğretide ve uygulamada

tartışmaları beraberinde getireceği muhakkaktır.

197

Tuncer, S., Vergi Hukuku ve Uygulaması, C-III, Ankara, 2012, s. 234.