119

TÜRKİYE’DE ÇEVRE VERGİLERİ Mİ

ÇEVRE VERGİSİ Mİ?

ENVIRONMENTAL TAXES

OR ENVIRONMENTAL TAX IN TURKEY?

Erdem ERCAN

Özet:

Çevresel sorunların çözümünde kullanılan maliye politi-

kası araçlarından biri de vergilerdir. Bu tür vergiler, hazineye gelir

sağlanması gibi mali amaçlarla değil, çevresel sorunların önlenmesi,

çevresel zararların giderilmesi gibi amaçlarla kullanılan ve çevresel

motivasyonla ihdas edilen vergilerdir. Dolayısıyla önleme, kirleten

öder ve ihtiyat ilkesi gibi çevre hukukunun temel ilkelerinin de te-

zahürüdürler. Bu bağlamda, ülkemizde hangi verginin veya vergile-

rin çevre vergisi olarak nitelendirilebileceği, çevreye olumlu etkileri

olabilen veya çevresel amaçlarla kullanılabilmesi mümkün olan her

verginin çevre vergisi sayılıp sayılamayacağı, sayılamayacak ise bu

vergilerin ne şekilde sınıflandırılmalarının gerektiği gibi soruların ya-

nıtlanması önem arz etmektedir. Bu çalışma ile sayılan sorulara ya-

nıtlar aranacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Çevre Vergileri, Çevreye Yararlı Vergiler,

Çevre Temizlik Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi, Özel Tüketim Vergisi,

Katma Değer Vergisi.

Abstract:

One of the fiscal policy instruments in order to solve

environmental problems is tax. These kinds of taxes are not used

as financial purposes like providing revenue to the treasury, but

they are introduced as environmental motivation used on purpo-

ses like preventing environmental problems and mitigating their

consequences. Accordingly, these taxes are the implications of the

fundamental environmental law principles, such as the prevention,

polluter pays and precaution principles. In this context, it is impor-

tant to answer the following questions. In our country, which tax or

taxes can be considered as environmental tax? Can all taxes, used

for environmental purposes or positively effect the environment, be

considered as environmentel tax? If they cannot, how will they be

classified? This study will seek for answers to these questions.

Keywords:

Environmental Taxes, Environmentally Useful Ta-

xes, Environmental Cleanup Tax, Motor Vehicle Tax, Private Con-

sumption Tax, Value Added Tax.

∗

Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku (Vergi Hukuku)

Anabilim Dalı Doktora Öğrencisi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hukuk Müşaviri