119

Türkiye’de Çevre Vergileri mi Çevre Vergisi mi?

214

ret ve harç olarak nitelendirilmesi,

vergilendirme işlemlerinin yargı

kararları ile sık sık iptal edilmesi

kanun koyucuyu yeni bir düzenle-

me yapmaya yöneltmiştir. Bu çerçevede, 5035 sayılı Kanun’un 41’inci

maddesiyle mükerrer 44’

üncü madde değiştirilerek atık su

vergisi-

katı atık vergisi şeklindeki ayrım ile birlikte,

özel fonda toplanma

ve çevre temizlik hizmetlerine hasredilme esası kaldırıl

mış,

ücret

görünümünden uzaklaşılmıştır. Ayrıca, atık su ile ilgili Çevre Temiz-

lik Vergisinin

tüketilen su

bedeli esas alınarak tarh edilme özelliği,

konutlardan alınan Çevre Temizlik Vergisinin hesaplanma

yöntemi

haline getirilmiştir. Buna paralel olarak, mezkûr maddenin altıncı fık-

rası ile, belediyenin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan, fakat

su ihtiyacını belediyece tesis edilmiş su şebekesi haricinden karşıla-

yan konutlara ilişkin

Çevre Temizlik V

ergisinin binalara ilişkin tari-

fenin yedinci grubunun ilgili belediye meclisince belirlenecek derecesi

üzerinden hesaplanması usulüne geçilerek vergilerin karşılıksız olma

özelliği korunmuştur. B

öylece

, esası da tamamen vergi haline gelen

tek Çevre Temizlik Vergisine geçilmiştir.

evre temizlik hizmetlerin-

den faydalanmadığı açık olan boş veya kullanılmayan binaları vergiye

tabi kılan üçünc

ü fıkra hükmünün, vergi mükellefinin binaları kul-

lananlar olarak belirlenmesi suretiyle değiştirilmesi de

bu verginin

çevre vergisi niteliği

ni pekiştirmiştir.

Görüldüğü üzere, bu vergi türü öncelikle, belediyelerin çevre te-

Bahse konu verginin ücret niteliğinde olduğu yönündeki görüş için bkz. Tosuner–

Tekbaş, s. 43 vd. Verginin “karşılıksız olma” özelliğine aykırı olarak su kullanma-

yan mükellefin çevre temizlik vergisi ödemeyeceği gerekçesiyle, bu verginin, harç

niteliği taşıdığı da iddia edilmiştir. Bkz. Şahin, s. 129.

Danıştay 9. Dairesi, 22/1/1997 tarihli ve E.1995/3871-K.1997/239 sayılı ve

17/9/1998 tarihli ve E.1997/4032-K.1998/3252 sayılı Kararlarında, tüketilen atık

suyun ancak kanalizasyona takılacak sayaçlarla ölçülebileceğine, sayaçların takı-

lı bulunmadığı durumda ise tahakkuka esas alınacak su tüketim miktarı önem

arz ettiğinden belediyenin, tüketilen su miktarını bilirkişi incelemesi yoluyla

tespit ettirmesi gerektiğine hükmetmiştir. Aynı Daire’nin 14/11/2000 tarihli ve

E.1999/1898-K.2000/3299 sayılı Kararında ise; “…kullanılan suyun göle verildiği

tespit edilmiş olup, kanalizasyon hizmetinden yararlanılmadığı saptandığından

ve o mahalde kullanılması mümkün bir kanalizasyon hizmetinin bulunduğu da

tespit edilmiş olmadığından ve bu nedenle kullanılmış sular için atık su bedeli

istenmesi mümkün olamayacağından, yükümlü iddiaları ‘borcum yoktur’ kapsa-

mında görülerek vergi mahkemesi kararı sonucu itibariyle yerinde bulunmakta-

dır.” denmek suretiyle, mükellefler atık su üretmiyor ise belediyelerin atık su ile

ilgili Çevre ve Temizlik Vergisi veyahut da atık su bedeli alamayacağına hükme-

dilmişti. Kararlar için bkz. Kazancı İçtihat Bankası, (31/01/2015).