317 / 617
Adli Kolluk-Savcı İlişkisi ve Soruşturmalara Etkisi
316
Cumhuriyet, Hollanda ve İsviçre gibi ülkelerde uygulama bu yönde-
dir. Savcı sayısının yetersiz olması ya da soruşturmanın teknik bir iş
olması ve bu hususta gerekli bilgi ve teknolojiye kolluğun sahip olması
gibi nedenlerle uygulama bu yönde gelişmiştir.
68
İspanya, Hollanda, Hırvatistan ve Slovakya gibi bazı ülkelerde
bazı davalarda (yasal) tavsiye için başvurması pratiğe geçirilmiş biz
düzenlemedir.
69
Alman hukukunda kolluk savcıdan tamamen ayrı ça-
lışır, fakat adli kolluk savcının idaresi altındadır. Ancak bu emir-ko-
muta şeklinde işleyen bir idareden ziyade talimatla yönlendirme şek-
linde işlemektedir.
70
2. Savcının Soruşturmanın Talimatını Verdiği Uygulama
Ön danışma olarak da adlandırılan bu uygulama az sayıda ül-
kede uygulanmaktadır. Bu uygulamada polis acil durumlar dışında,
soruşturmada uygulayacağı tedbirler ve yapacağı işlemler noktasın-
da savcıya bilgi vermek durumundadır. Finlandiya’da uygulanan bu
sistemde ön danışma zorunludur.
71
Ancak önemsiz soruşturmalarda
bilgi verilmemektedir. Savcıya bilgi verilmesi, savcının soruşturmayı
bizzat yapması anlamına gelmemektedir. Finlandiya’da her ceza so-
ruşturmasında muhakkak bir polis şefi soruşturmaya başkanlık eder.
Esas soruşturmacı denilen bu kişi, dava süreciyle alakalı bilgi vermiş
olduğu dava savcısıyla sıkı bir irtibat halindedir. Bazen duruşmalarda
savcının yanında bulunarak savcıyı dosyayla alakalı bilgilendirirler.
Bu yönüyle polis ve savcı arasında sıkı bir ilişki söz konusudur.
72
Bu
sitem 5271 sayılı CMK ile birlikte bizde kabul edilen sisteme kısmen
benzemekle birlikte savcı-kolluk ilişkileri ve soruşturmaya başlanması
bakımından farklılık arz etmektedir. İdare ve kolluk sistemimizi ku-
rarken örnek aldığımız Fransız sistemi de bu uygulamaya örnek veri-
lebilir. Bu sistemde bir suç işlendiğinde mağdur polis veya jandarmaya
68
Eryılmaz, “Yeni Ceza Muhakemesi Kanununun Savcı Modeli ve Bu Modelin
Diğer Avrupa Konseyi Üyesi Ülkelerle Karşılaştırması”, s. 415.
69
Tak, s. 133.
70
Yenisey, s. 30.
71
Tak, s. 132.
72
Kimmo Vakkale, “Finlandiya’da Kolluk-Savcılık İlişkileri”, Avrupa’da ve
Türkiye’de Kolluk-Adalet İlişkileri Sempozyumu, 28-30 Kasım 2005,( Editör:
Burcu Ertem), Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, Ankara, 2006, s. 144-145