388 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Ferhat KARABULUT / Ersin KARAPAZARLIOĞLU / Hamza TOSUN
387
GİRİŞ
Ceza muhakemesi hukuku, hukuk sistemimizde suç olarak ta-
nımlanmış ve karşılığında da bir cezanın belirlendiği fiillerin işlenme-
si durumunda, soruşturmanın ve yargılamanın nasıl gerçekleştirilece-
ğini düzenleyen hukuk dalıdır. Ceza muhakemesinde amaç; meydana
gelen somut olayla ilgili maddî gerçeğe ulaşmak ve hiçbir kuşkuya yer
bırakmayacak şekilde olayın delillerle ispat edilmesini sağlamaktır.
2
Kovuşturma evresinde delil, meydana gelen somut olayın ispatlanma-
sı ve hâkimin kanaati için gerekli olan ispat vasıtasıdır.
Ceza muhakemesinde, meydana gelen bir olayla ilgili yapılan in-
celeme ve sonucunda yapılan muhakemede en önemli amaç, fiilin Tür-
kiye Cumhuriyeti kanunlarına göre suç olup olmadığının tespiti ile
kim veya kimler tarafından gerçekleştirildiğinin ispatını sağlayacak
delillere ulaşmak ve bu deliller ışığında karara ulaşmaktır. Bu nedenle
suç olarak tanımlanan fiille ilgili olarak elde edilen delillerin de iti-
raza mahal vermeyecek şekilde bir takım özelliklerinin de olması bir
gerekliliktir.
Bu çerçevede, makalede öncelikle ceza muhakemesi ele alınacak
daha sonra da ceza muhakemesinde delil serbestisi ilkesi ve delil kav-
ramı ile muhakeme evresinde hâkimlerin iddianamenin kabulü ile
karar evresine kadar geçen süreçte delil kavramına yaklaşımları ve
delil elde ederken yaşadıkları sıkıntılar ele alınacaktır. Son olarak ceza
muhakemesinin daha etkin gerçekleştirilebilmesi için çeşitli öneriler-
de bulunulacaktır.
1. CEZA MUHAKEMESİ
Hukuk, kişilerle kişiler veya kişilerle toplumsal kurumlar arasın-
daki ilişkileri düzenleyen ve yaptırım içeren kuralların ne olduğunun
ve ne olması gerektiğini, olan ve olması gereken hukuk kurallarının
niteliği, iktisadi, felsefi ve sosyolojik temellerini inceleyen bilim dalı-
dır.
3
Başka bir ifadeyle, toplum halinde yaşayan insanların barış içeri-
2
Parlar Ali/Hatipoğlu Muzaffer/Yüksel Erol Güngör, Ceza Muhakemesi Huku-
kunda Deliller Çapraz Sorgu ve İspat, Yayın Matbaası, Ankara, 2008, ss.1,
3
Vahit Bıçak, Suç Muhakemesi Hukuku Genişletilmiş 2. Bası, Seçkin Yayıncılık,
Ankara, 2011, s.71