394 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Ferhat KARABULUT / Ersin KARAPAZARLIOĞLU / Hamza TOSUN
393
sı gereken kurallara ve yukarıda anlatılan denetim mekanizmalarına
örnek teşkil etmektedir.
Hem Anayasa’nın 38/6’ncı maddesi
“Kanuna aykırı elde edilmiş bul-
gular, delil olarak kabul edilemez”
hem de 12.1.2011 tarihinde yürürlüğe
giren 6100 sayılı HMUK 189/2 maddesi “
Hukuka aykırı olarak elde edilmiş
olan deliller, mahkeme tarafından bir vakıanın ispatında dikkate alınamaz
”,
yine CMK m.206/2 maddesi
“a) Delil, kanuna aykırı olarak elde edilmişse,
b) Delil ile ispat edilmek istenilen olayın karara etkisi yoksa c) İstem, sadece
davayı uzatmak maksadıyla yapılmışsa”
reddolunacağını belirterek hu-
kuksuz delillerle hüküm verilmesinin önünü kapatmaya çalışmıştır.
Ayrıca dikkat edilmesi gereken bir diğer husus da hukuka aykırı elde
edilen delil vasıtasıyla elde edilen bulgular da hukuka aykırı olacağın-
dan değerlendirmeye alınmayacak olmasıdır.
22
2.2. Delil
Ceza muhakemesinin soruşturma ve kovuşturma evresinin en
önemli faaliyeti, meydana gelen olayla ilgili delillerin elde edilmesi-
dir. Türk Dil Kurumu sözlüğünde
“İnsanı aradığı gerçeğe ulaştırabilecek
iz, emare”
olarak tanımlanan delil kavramı,
23
Centel ve Zafer’e göre ise
“ceza uyuşmazlığının konusu olan olayı temsil eden olayın mahkeme önünde
canlandırılmasına yarayan ara
ç
”
tır.
24
Polisin Adlî
Görevlerinin Yerine
Getirilmesinde Delillerin Toplanması, Muhafazası ve İlgili Yerle-
re Gönderilmesi Hakkında Yönetmeli
kte ise delil
“Meydana gelen bir
suçun aydınlatılması ve suç sanıklarının tespitine yarayan her türlü ispat va-
sıtası”
olarak tanımlanmıştır.
25
Şenocak ise delili
“anlaşmazlık konusu olan bir fiilin, hukukî bir olayın
veya hareketin, suç olup olmadığı konusunda hâkimin bir kanaate varmasını
sağlayan ve usul hukukunun kullanılmasına izin verdiği her türlü ispat vası-
22
Uzunkaya Esra, “Yargı Kararları Işığında Türk Ceza Yargılaması Hukukunda De-
lil Sistemi ve Değeri”,
İnsanihukuk.com(2013), http:// www.
İnsanihukuk.com(15.04.2013)
23
Tdk.gov.tr,(2013),
http://www.tdk.gov.tr(18.11.2013)
24
Nur Centel/Hamide Zafer, a.g.e.,201
25
icisleri.gov.tr, Polisin Adlî Görevlerinin Yerine Getirilmesinde Delillerin Toplan-
ması, Muhafazası ve İlgili Yerlere Gönderilmesi Hakkında Yönetmelik, http://
www.icisleri.gov.tr/ortak_icerik/www.icisleri/mevzuat/mevzuat_strateji_.
pdf,İçişleri Bakanlığı’nın 17/02/1983 (24.03.2014)