446 / 617
TBB Dergisi 2015 (120)
Kumru KILIÇOĞLU YILMAZ
445
rine getirmemek için” tasarruflarda bulunursa, başvuru üzerine onun
tasarruf yetkisi, diğer eşin rızasına bağlanabilecektir. Örneğin; mal-
varlıklarını gelişigüzel şekilde elden çıkaran ya da boşanmayı plan-
ladığı için diğer eşe karşı nafaka, tazminat, mal rejimlerinden doğan
borçlardan kurtulmak isteyen eşin bunlar üzerindeki tasarruf yetkisi,
diğer eşin rızasına bağlanabilir.
31
Yukarıda ifade ettiğimiz gibi, TMK. md.193’da getirilen temel hü-
küm karşısında, evlenme kural olarak eşlerin hukuksal işlemler yapa-
bilme özgürlüğünün kısıtlanması sonucunu doğurmaz. Ancak, ister
karı ister koca için yasa ailenin huzuru ve mutluluğu için bu özgürlü-
ğe sınırlandırmalar getirmiştir. Bir başka ifadeyle, eşlerin bazı koşul-
lar altında hukuksal işlem ehliyeti sınırlandırılmıştır. Yalnız bu sınır-
landırma eşlerden birisi için değil, her ikisi için öngörülmüştür. Buna
ilişkin hükümlerin hiçbiri “karı veya koca” ifadelerini kullanmamış,
tam aksine eşitliğe sadık kalarak “eş veya eşlerden biri” ifadelerine yer
vermiştir.
TMK. md.199 (İMK. md.178) hükmü de, eşlerin hukuksal işlem öz-
gürlük ve ehliyeti ile ilgili genel kuralı koyan 193. maddedeki “Kanun-
da aksinin” öngörüldüğü hallerden bir başkasını oluşturmaktadır.
Maddenin birinci fıkrası, hükmün konuluş amacını açıklamakta-
dır. Buna göre, eşlerden birinin tasarruf işleminin diğer eşin rızasına
bağlanmasının amacı “ailenin ekonomik varlığının korunması veya ev-
lilik birliğinden doğan mali bir yükümlülüğün yerine getirilmesi”nin
sağlanmasıdır.
Ailenin ekonomik varlığı, eşlerden birinin hesapsız harcamaları,
gelişigüzel tasarrufları nedeniyle tehlikeye girebilir. Mal ve gelirlerini
yersiz yatırım araçlarına özgüleyen, kazanç elde edilmesi mümkün ol-
mayan yatırımlara girişen bir eşin tutum ve davranışı aileyi gelecekte
yok ve yoksul hale getirebilir. Mülkiyet ve hak sahibi olan eşin, bu tür
yersiz girişimleri diğer eşin ve çocukların ekonomik ve mali geleceği-
ni tehlikeye atabilir. Yasa, ailenin ekonomik geleceğini güvenceye al-
mak ve kurtarmak amacıyla hak sahibi olan eşin tasarruf işlemlerinin
geçerliliğinin diğer eşin rızasına bağlanabilmesine olanak tanımıştır.
32
31
Kılıçoğlu, Aile, s. 269.
32
Öztan, s. 226.