dergi-121

Askeri Ceza Hukukunda Rüşvet Suçu (AsCK m.135)

226

AsCK m.135 hükmüne göre, suçun taraflarından en az birinin

‘

askerî şahıs’

olması, rüşvet alan açısından bu işin kendi görevi ile il-

gili bir iş olması hususları birlikte değerlendirildiğinde bu suç kana-

atimizce, ‘

mahsus’

veya ‘özgü suç’’tur.

Suçun asker kişi failleri bakı-

mından değişik olasılıklar söz konusu olabilir. Bu olasılıklar üzerinde

durulmalıdır:

Milli Savunma Bakanlığı (MSB) veya Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK)

kadro ve kuruluşlarında çalışan sivil personelin askerî bir işin yapıl-

ması kapsamında rüşvet alan ya da rüşvet veren suç faili olabilirler.

Ancak Askerî Yargıtay kararlarına

göre, bu kişilerin işleyebileceği

Askerî hukuk mevzuatında, asker kişilerin kimler olduğu konusunda dağınık

halde birçok hükme rastlamak mümkündür. Örneğin; İç Hizmet Kanunu 2’nci

maddesine göre, Asker, “Askerlik mükellefiyeti altına giren şahıslarla (Erbaş ve

erler) özel kanunlarla Silâhlı Kuvvetlere intisap eden ve resmî bir

kıyafet taşıyan

şahsa denir”; AsCK 3/1’nci fıkrasına göre, “Askerî şahıslar; Mareşalden asteğme-

ne kadar subaylar, astsubaylar, Millî Savunma Bakanlığı ile Türk Silahlı Kuvvet-

leri kadro ve kuruluşunda çalışan sivil personel, uzman jandarma, uzman erbaş,

sözleşmeli erbaş ve er ile erbaş ve erler ile askerî

öğrenciler”

dir; AsYUK 10’ncu

maddesinde ise, “A) Muvazzaf askerler; subaylar, astsubaylar, askerî öğrenciler,

uzman jandarmalar, uzman erbaşlar, erbaş ve erler, B)Yedek askerler(Askerî hiz-

mette bulundukları sürece),C)Milli Savunma Bakanlığı veya Türk Silâhlı Kuvvet-

leri kadro ve kuruluşlarında çalışan sivil personel (Bu bend Anayasa Mahkemesi-

nin 20.9.2012 tarih 2012/45-125 EK. İle Anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmiş-

tir.) D) Askerî işyerlerinde çalışan ve İş Kanununa tabi bulunan işçiler (Bu bend

Anayasa Mahkemesinin 27.12.2012 tarih 2012/117-204 EK. ile Anayasaya aykırı

bulunarak iptal edilmiştir) E)Rızası ile Türk Silâhlı Kuvvetlerine katılanlar”ın bu

Kanunun uygulanmasında asker kişi sayılacağı hükme bağlanmıştır.

Doktrindeki bir görüşe göre, sadece asker kişiler veya belirli sınırlı durumlarda

sivil personel tarafından işlenebilen sırf askerî suçlar özgü suç niteliğini taşımak-

tadırlar (Kangal, s.167).

“Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli tüm sivil personelin emrinde çalıştıkları askerî

amirlere karşı ast durumunda oldukları, iç Hizmet Kanunu’nun 14’üncü madde-

sinde asta yüklenen görevleri aynen yapmaya mecbur oldukları, aksine hareket

edenlerin askerlerin tabi olduğu cezai müeyyidelere tabi olacakları belirtilmiştir.

Buna göre ve yerleşmiş Askerî Yargıtay içtihatları da nazara alındığında Türk Si-

lahlı Kuvvetlerinde görevli tüm sivil personel, Askerî Ceza Kanunu’nda yazılı,

“Amire Hakaret”, “Amire Mukavemet”, “Amire Fiiline Taarruz”, “Emre İtaatsiz-

likte Israr” gibi askerî cürümleri; 477 Sayılı Disiplin Suç ve Cezaları Hakkındaki

Kanunda yazılı, “Amire Saygısızlık” ve “Emre itaatsizlik” gibi disiplin suçlarını

işleyebileceklerdir.Sanık da Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli saat ücretli sivil

işçi olduğundan belirtilen suçları ve özellikle emre itaatsizlikte ısrar suçunu iş-

leyebilecektir. Askerî Ceza Kanunu’nun bazı maddelerini değiştiren 4551 sayılı

Kanun’un TBMM’de görüşülmesi sırasında AsCK’nın TSK’da görevli işçilere

uygulanmadığı belirtilerek anılan Kanun’un 3’üncü maddesine eklenen fıkra ile,

Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli Devlet Memurlarının as

ker kişi sıfatları TSK iç Hiz-

met Kanunu’nun 115’inci maddesi ile sınırlandırılmış ise de, bu yasa Askerî Ceza