230 / 473
TBB Dergisi 2015 (121)
Gökhan Yaşar DURAN
229
Bu durum dışında ülkemizde NATO karargah veya birliklerinde gö-
revli yabancı asker kişiler hakkında AsCK hükümleri uygulanamaz
78
.
AsCK’nın ‘
Muharip orduda bulunan yabancı subaylara bu kanunun tatbiki ‘
başlıklı 157’nci maddesinde
, ‘
Muharip Türk ordusu nezdinde bulunmala-
rına müsaade edilmiş olan yabancı subaylar Türkiye Cumhuriyeti Hüküme-
tince hususi mukarrerat (anlaşma) yapılmamışsa Türk subayları hakkındaki
hükümlere tabidirler. Bu subayların refakatlerinde bulunan şahıslar hakkında
155 inci madde hükmü tatbik olunur
’ hükmü yer almaktadır. Bu hükme
göre, yabancı asker kişilerin AsCK’na tabiiyetleri bu konudaki anlaş-
ma hükümlerine göre belirlenecektir. Bu nedenle NATO Kuvvetler
Statüsü Sözleşmesi’nin hükümlerine bakılması gerekecektir
79
. Ancak
AsCK m.157’nin düzenlendiği AsCK’nın ‘
Dördüncü Bap’
, ‘
Yalnız harb
zamanında askerî kanunlara tabi şahıslar hakkındaki hükümler Orduya men-
sup olmayanlar hakkında bu kanunun tatbiki’ şeklindeki açıklamadan
AsCK
m.157’nin ancak harp zamanı uygulamasının mümkün olduğu husu-
su göz önüne alınmalıdır.
b. Rüşvet Alan Fail
TCK m.252’nin 1, 2, 4’ncü fıkralarına göre rüşvet alan suç faili, bir
kamu görevlisi olmalıdır.
80
Bu nedenle rüşvet alan fail bakımından
TCK m.252 özgü bir suçtur.
5272 sayılı yeni TCK’nın tanımlar başlıklı 6’ncı maddesinin 1/c
fıkrasında,
“Kamu görevlisi deyiminden; kamusal faaliyetin yürütülmesine
atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici
olarak katılan kişi… anlaşılır.”
hükmü getirilmiştir. Madde gerekçesine
göre, bu kişinin kamu görevlisi sayılabilmesi için yegâne ölçüt gördü-
ğü işin
“kamusal bir faaliyet”
olmasıdır. Kamusal faaliyet ise Anayasa
78
Değirmenci, s.54-55.
79
NATO Kuvvetler Statüsü Sözleşmesi yargı yetkisini gönderen devletin yargı yet-
kisi ve kabul eden devletin yargı yetkisi olmak üzere iki başlık hâlinde düzenle-
miştir. Sözleşmeye göre, suçun, görevin ifası dolayısıyla veya resmi görev sırasın-
da işlenmiş olması (m.7/3-a/ii) durumunda gönderen devletin yargı yetkisi söz
konusudur (Değirmenci, s.54).
80
“Ancak TCK m.252/8 hükmü ile suçun faili olabilecek kişilerin kapsamı geniş-
letilerek kamu görevlisi sıfatı taşımasalar da, kamu yararını ilgilendiren işlemler
yapmaya yetkili birçok kurumun görevlilerinin de suçun faili olmalarına olanak
tanınmıştır” (Tezcan/Erdem/Önok, s.880).