233 / 473
Askeri Ceza Hukukunda Rüşvet Suçu (AsCK m.135)
232
kurum menfaati zedelenmektedir. Bu nedenle milli savunma hizme-
tini yürüten devlet tüzelkişiliği suçtan zarar görendir. Kanaatimizce
TCK m.252’de olduğu gibi
89
, AsCK m.135 açısından da suçun mağdu-
ru, korunan hukuki değer göz önüne alındığında toplumu oluşturan
herkestir.
4. Suçun Konusu
Rüşvet suçunun konusu, TCK 252’nci madde 1 ve 2’nci fıkraların-
da ‘…
bir menfaat sağlanması’
şeklinde vurgulanmıştır.
90
Madde gerekçe-
sinde,
rüşvetin konusunu oluşturan ‘
yarar
’ın niteliği; ‘
Rüşvet suçunun
oluşabilmesi için kamu görevlisinin temin ettiği menfaatin belli bir amaca yö-
nelik olması (…) gerekir’
şeklinde belirtilmiştir. Bu nedenle doktrinde,
önceden bir anlaşma veya teklif bulunmaksızın, iş yapıldıktan sonra
bundan duyulan memnuniyet sonucu verilen veya alınan hediyenin
rüşvet sayılmayacağı açıklanmaktadır.
91
Ancak doktrindeki bir görüşe
göre, bu durum bir disiplin ihlali olarak disiplin işlemi yapılmasını
gerektirebilir.
92
Askerî mevzuatta hükümlerinde bu konuda açık dü-
zenlemeler yer almaktadır.
İç Hizmet Kanununa göre üst, astından özel bir menfaat temin
edecek bir istekte bulunamayacağı gibi hediyesini kabul edemez ve
borç alamaz (211 SK. m.16). Bu yükümlülüğe aykırı hareketler 6413 sa-
yılı TSK Disiplin Kanunu’nun kabulünden önce bir disiplin suçu ola-
rak 477 sayılı Disiplin Mahkemeleri Kanunu (DMK) 53’ncü maddesi
kapsamında düzenlenmişti.
93
31.1.2013 Kabul tarihli 6413 sayılı TSK
89
TCK m.252 bakımından rüşvet suçunun mağduru için bkz. Artuk/Gökçen/Yeni-
dünya, s.1049.
90
765 sayılı eski TCK’da rüşvetin maddi konusu 211’nci maddenin 1’nci fıkrasında;
“para, hediye ve her ne nam altında olursa olsun sağlanan diğer menfaatler ile
alıp satılan veya ihale edilen taşınır ve taşınmaz malların gerçek değeri ile verilip
alınan bedel arasındaki fahiş fark” şeklinde belirtilmiştir (Baytemir, s.344).
91
Artuk/Gökçen/Yenidünya, s.1049.
92
Baytemir, s.349.
93
6413 sayılı Kanun’un kabulünden önce bir askerî disiplin kanunu olarak barış za-
manında uygulanmakta olan ancak 6413 sayılı Kanun’un kabulünden sonra sade-
ce savaş zamanında uygulanacak olan 477 sayılı Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu,
Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında Kanun’un, 53’ncü madde-
si şöyledir: “Astlarına hizmetle ilgisi olmıyan emir verenler, astlarından hediye
istiyenler veya borç alanlar on günden iki aya kadar oda veya göz hapsi cezası
ile cezalandırılırlar”. Ancak 53’ncü maddede, suçun oluşumu bakımından hediye