232 / 473
TBB Dergisi 2015 (121)
Gökhan Yaşar DURAN
231
Doktrindeki bir görüşe göre, rüşvet verenin kamu görevlisi ol-
ması durumda, kamu görevlisi sıfatı suçta unsur olmadığından TCK
m.252’ye göre verilecek cezanın diğer şartlar da mevcut olmak kaydıy-
la TCK 266’ncı maddesine
84
göre artırılabileceği açıklanmıştır.
85
Genel
hükümler bakımından açıklanan bu husus kanaatimizce AsCK m.135
bakımından uygulamaya elverişli değildir. Zira yukarıda açıklandığı
gibi, AsCK m.135’teki suçun, rüşvet veren kişi bakımından oluşabil-
mesi için bu kişinin askerî şahıs olması zorunludur. Diğer bir anlatım-
la kamu görevlisi olma sıfatı, AsCK m.135’te suçun unsurudur. Bu ne-
denle AsCK m.135’in rüşvet teklif eden asker kişi suç faili bakımından
ayrıca TCK m.266’ya göre cezasında artırıma gidilmesi hukuka aykırı
olacaktır.
3. Mağdur
Her suçun bir mağduru bulunmaktadır. TCK sisteminde, ancak
gerçek kişiler suçun mağduru olabilir. Tüzel kişiler, bir suçtan ancak
zarar gören konumundadır. Bu nedenle devlet, bir suçta ancak zarar
gören olabilir. Rüşvet suçunda suçun mağduru, toplumu oluşturan
herkestir. Devlet tüzelkişiliği ise, suçtan zarar gören olabilir.
86
Rüşvet suçu çok failli suçlardan kabul edildiğinden, rüşvet veren
kişi mağdur değil, rüşvet verme fiilinin faili durumundadır.
87
Bir ki-
şinin bir suçun hem faili hem de mağduru olarak kabul edilmesi ise
mümkün değildir.
88
AsCK m.135 bakımından rüşvet suçu işlenerek, toplum nazarında,
askerî hizmet ve vazifeyi ihlal eden asker kişilere karşı, mesleğinin ve
askerlik sıfatının gerektirdiği saygınlık ve güven duygusu sarsılmakta,
bu durumun ayrıca TSK’nın iç disiplinine aykırı olması nedeniylede,
84
“Kamu görevine ait araç ve gereçleri suçta kullanma” başlıklı TCK m.266 şöyledir:
“Görevi gereği olarak elinde bulundurduğu araç ve gereçleri bir suçun işlenmesi
sırasında kullanan kamu görevlisi hakkında, ilgili suçun tanımında kamu görevli-
si sıfatı esasen göz önünde bulundurulmamış ise, verilecek ceza üçte biri oranında
artırılır”.
85
Artuk/Gökçen/Yenidünya, s.1043.
86
Artuk/Gökçen/Yenidünya, s. 1048-1049.
87
Baytemir, s.343.
88
Mehmet Emin Artuk/Ahmet Gökçen/Caner Yenidünya, Ceza Hukuku Genel
Hükümler, 5.Baskı, Ankara 2011, s. 315.