234 / 473
TBB Dergisi 2015 (121)
Gökhan Yaşar DURAN
233
Disiplin Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile 477 sayılı DMK savaş za-
manında uygulanmak üzere askıya alınmış ve barış döneminde di-
siplin uygulamaları için 6413 sayılı Kanun hükümleri uygulamaya
konulmuştur. 6413 sayılı Kanun’da da, maiyetinde çalışan personel
tarafından verilen ve makul bir seviyenin üstünde maddi değeri olan
bir hediyenin kişisel menfaat elde etmek amacıyla kabul edilmesi bu
Kanun’un
‘Aylıktan kesme cezasını gerektiren disiplinsizlikler’
madde baş-
lıklı 18’nci madde 1’nci fıkra (g) bendinde, disiplin cezasını gerektiren
bir haksız fiil olarak düzenlenmiştir.
94
‘Maiyetinden hediye kabul etmek’
başlığı altında yer alan bu düzenleme şöyledir:
‘Maiyetinde çalışan per-
sonel tarafından verilen ve makul bir seviyenin üstünde maddi değeri olan
bir hediyeyi kişisel menfaat elde etmek amacıyla kabul etmektir’.
95
Bu madde
kapsamında disiplinsizliğin faili olabilmek için, armağan edilen eşya-
nın maddi değerinin makul bir seviyenin üstünde olması ve menfaat
temini amacıyla kabul edilmesi gerekmektedir. Rüşvet alan kamu gö-
revlisi de bir menfaat temin etmekle birlikte, amir ile ast ya da maiyeti
arasında belirli bir işin yapılması veya yapılmaması için hediye veril-
mesi konusunda önceden yapılmış bir anlaşma bulunmamaktadır.
96
Yine burada açıklanması gereken bir diğer husus rüşvet suçunun
konusu olan menfaat ve yararın suçun her iki faili bakımından da
aranıp aranmayacağıdır. Askerî Yargıtay’ın 765 sayılı mülga TCK’nın
yürürlükte olduğu dönemde verdiği eski tarihli bir kararında
97
, ‘İki
taraflı suçlardan olan rüşvet suçunda, alıcı kadar rüşveti verenin de
menfaati gerekli olduğundan, onarım için kademeye gönderilmiş olan
askerî aracın tamir edilmesinde hiçbir şahsi menfaati bulunmayan vasıta şo-
föründen bakım işini nasıl olsa yapacağını zikretmekle beraber bakım hanede
istemek yeterli olup, istenen hediyenin kabul edilip edilmemesinin bir önemi bu-
lunmamaktadır (Bu madde ile ilgili ayrıntılı açıklamalar için bkz. Gökhan Yaşar
Duran, Askerî Disiplin Hukuku, İstanbul 2012, s.244-247).
94
Fahrettin Demirağ, Gerekçeli ve Açıklamalı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Ka-
nunu ile Askerî Ceza Kanunu ve İç Hizmet Kanunu, Ankara 2014, s.187.
95
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun m.10/son fıkrasında benzer bir yasağa
yer verilmiştir. Madde şöyledir: “Amir, maiyetindeki memurlara kanunlara aykırı
emir veremez ve maiyetindeki memurdan hususi bir menfaat temin edecek bir
talepte bulunamaz, hediyesini kabul edemez ve borç alamaz”.
96
Demirağ, Gerekçeli ve Açıklamalı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu…,
s.188-189; Benzer açıklama için bkz. Olgun Değirmenci/Battalgazi Tanrıverdi,
Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu Şerhi, Ankara 2013, s.270.
97
As.Yrg.Drl.Krl.8.4.1966 E.20 K.21, Özbakan, s.337.