239 / 473
Askeri Ceza Hukukunda Rüşvet Suçu (AsCK m.135)
238
nedenine yer verilmiştir. Maddeye göre; ‘
Bu kanunda hususi bir hüküm
tayin edilmemiş oldukça aşağıdaki haller her halde cezanın arttırılmasını mu-
ciptir.
A) Madunlarla birlikte bir suçu yapmak
111
veya madunların bir suçuna
iştirak etmek;
B) Suç silahın veya resmi nüfuz ve salahiyetin suistimali suretiyle hizme-
tin ifası esnasında yapılmak;
C) Suç müteaddit şahıslar tarafından toplu olarak veya herkesin gözü
önünde birlikte işlenmek’
AsCK m.51’e göre yapılacak ceza artırımın ne şekilde yapılacağı ise
AsCK m.50’de şöyle açıklanmıştır:
‘Bu kanunda bir suç için şahsi hürriyeti
tahdit eden bir cezanın arttırılacağı yazılı olan yerlerde mezkür ceza mevzuuba-
his cürüm için muayyen olan cezanın iki misline kadar çoğaltılabilir. Şu kadar
ki ceza o cürüm için kanunda yazılı azami haddi geçemez’.
AsCK’da kasten
işlenebilen bir suça, AsCK m.51’in uygulanabilmesi için, AsCK m.51’de
düzenlenen nitelikli hallere ilişkin unsurların, bahse konu suçun bir
unsuru ya da nitelikli halleri arasında yer almaması gerekmektedir.
AsCK m.51/(A) bendinin, AsCK m.135 bakımından değerlendiril-
mesinde rüşvet suçunun yapısı göz önüne alınarak bir tespit yapılma-
lıdır. Zira AsCK m.135’de suçun oluşumu için, rüşvet alan ve veren
kişiler arasında herhangi bir astlık üstlük ya da amir ve maiyet ilişkisi
aranmadığı gibi, böyle bir ilişkinin bulunup bulunmaması da kanaa-
timizce önem taşımamaktadır. Suçun oluşumu için rüşvet alan ve rüş-
vet veren kişilerin varlığı gerekmektedir. Diğer bir anlatımla suçun bir
unsuru olarak çok failli bir suça yer verildiğinden kanaatimizce suçun
rüşvet alan veya veren failleri arasında bir astlık üstlük ilişkisi bulun-
ması AsCK m.51/(A) bendine göre üst açısından failin cezasında her-
hangi bir artırım yapılmasını gerektirmeyecektir. Ancak TCK m.252/
(5)’nci fıkrası kapsamında rüşvet suçuna aracılık eden müşterek failin
AsCK m.135’teki suç faillerinden birinin üstü olması halinde, bu husus
pılan sanığın cezasının bu madde gereğince artırılması yolsuzdur’ (As.Yrg.1.D.,
27.11.1962, E.2566, K.2998., Özbakan, s.373).
111
‘“Birlikte işleme” ifadesinden, sanıkların irade birliği göstermesi, aralarında müş-
terek bir anlaşma olması, suçun iştirak hâlinde işlenmesi gerektiği anlaşılmakta-
dır’ (Değirmenci, s.133-134).