243 / 473
Askeri Ceza Hukukunda Rüşvet Suçu (AsCK m.135)
242
Rüşvet alan veya rüşvet verenin fiiline katılan kişinin, rüşveti ve-
ren veya alandan hangisinin vasıtası ise, onun suç ortağı sayılacağı-
na ilişkin 765 sayılı eski TCK’nın 216’ncı maddesine, 5237 sayılı yeni
TCK’da yer verilmemiştir. Bunun sebebi rüşvet suçunun yapısının ger-
çek anlamda çok failli bir suç olarak düzenlenmesinden kaynaklan-
maktadır. Gerekçede de, veren ve alan açısından rüşvet suçu tek bir
suçtur. Bu nedenle, söz konusu suç tanımı kapsamında
“rüşvete aracılık
eden”
kavramına yer verilmemiştir, denilmiştir.
122
TCK m.252’de, 6352
sayılı Kanun’la düzenleme yapılıncaya kadar ki dönem içinde, yeni
düzenleme nedeniyle rüşvet suçunda iştirakin söz konusu olduğu du-
rumlarda olay iştirake ilişkin genel hükümler (TCK m.37-41) çerçeve-
sinde çözümlenmiştir.
123
Ancak bağlılık kuralı gereği, kamu görevlisi
olmayan müşterek faillerin yardım eden olarak cezalandırılması, izle-
nen suç politikası gereği az bulunmaya başlayınca, 6352 sayılı Kanun
ile TCK m.252/5’nci fıkrasında rüşvet suçuna aracılık eden kişi bakı-
mından özel iştirak hükmü getirilmiştir. Bu fıkra şöyledir:
‘Rüşvet tek-
lif veya talebinin karşı tarafa iletilmesi, rüşvet anlaşmasının sağlanması veya
rüşvetin temini hususlarında aracılık eden kişi, kamu görevlisi sıfatını taşıyıp
taşımadığına bakılmaksızın, müşterek fail olarak cezalandırılır’.
Yine 6352 sayılı Kanun’la, TCK m.252’nci maddenin 6’ncı fıkrasın-
da da, özel bir iştirak biçimine yer verilmiştir. Fıkraya göre, ‘
Rüşvet
ilişkisinde dolaylı olarak kendisine menfaat sağlanan üçüncü kişi veya tüzel
kişinin menfaati kabul eden yetkilisi, kamu görevlisi sıfatını taşıyıp taşıma-
dığına bakılmaksızın, müşterek fail olarak cezalandırılır’.
Ancak bu kişinin
cezalandırılabilmesi için sağlanan menfaatin
‘rüşvet ilişkisinden kaynak-
lanan bir yarar olduğunu’
bilmesi gerekir.
124
Öncelikle AsCK m.135’in TCK m.252’ye yaptığı atıf suçun bütünü-
ne ilişkin olduğu için maddenin yukarıda açıklanan fıkralarında dü-
zenlenen özel iştirak biçimleri AsCK m.135 kapsamında da suça ara-
cılık eden ya da rüşvet ilişkisinde kendisine dolaylı menfaat sağlanan
asker kişiler bakımından da geçerli olacaktır. Ancak burada bizi asıl
ilgilendiren husus, AsCK m.135 kapsamında işlenen rüşvet suçuna;
aracılık eden (TCK m.252/5) ya da kendisine menfaat sağlanan (TCK
122
Baydemir, s.338.
123
Baytemir, s.
124
Artuk/Gökçen/Yenidünya, s.1057.