404 / 473
YABANCI IRK VE MİLLET İSİMLERİYLE SOYADI
ALINMASI YASAĞI VE ANAYASA MAHKEMESİ
THE CONSTITUTIONAL COURT AND THE PROHIBITION OF
SURNAMES BELONGING TO FOREIGN RACES AND NATIONS
E. İrem AKI
*
Özet:
Bu çalışmada AnayasaMahkemesi’nin, Soyadı Kanunu’nun
3.maddesinin anayasaya uygunluk denetimine ilişkin kararı ele alına-
cak ve üç problem üzerinde durulacaktır: 1) Anayasa Mahkemesi ka-
dının soyadına ilişkin kararlarında olduğu gibi bu kararında da soyadı
kullanımını Anayasa’nın 17. maddesi çerçevesinde değerlendirmekte
ve soyadı kullanımının kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğunu belirt-
mekte ancak “kamu düzeni” ve “kamu yararı” çerçevesinde kanun
koyucunun bu konuyu düzenlemek konusunda takdir hakkı olduğu-
nu iddia etmektedir. Oysaki Anayasa’nın 17. maddesi “kamu düze-
ni” ve “kamu yararı” gibi bir sınırlama nedeni öngörmemektedir. 2)
Anayasa Mahkemesi itiraz konusu kuralın eşitlik ilkesine aykırı olup
olmadığını incelerken, pek çok kararında olduğu gibi, “haklı neden”e
başvurmakta ancak “haklı neden”in ne olduğunu açıklamamakta/
açıklayamamaktadır. 3) Mahkeme’nin uluslararası hukuku ele alış bi-
çimi de problemli noktalar içermektedir.
Anahtar kelimeler
: Anayasa Mahkemesi, Soyadı Kanunu, Ad,
Soyad, Eşitlik İlkesi, Kuşkulu Sınıflandırma, Takdir Yetkisi, Avrupa İn-
san Hakları Mahkemesi.
Abstract:
This article studies the decision of the Constitutional
Court of Turkey in regards to the constitutionality of the 3rd article of
the Surname Law. It centers on three questions: 1) as in its decisions
on the woman’s surname, in this decision as well the Constitutional
Court evaluates the use of the surname within the context of the
17th article of the Constitution and states that the use of surname is a
strictly bonded personal right but also argues that the legislator has
discretionary power to regulate this issue in the context of “public
order” and “public interest”. However, the 17th article of the Consti-
tution does not provide for any reason for limitation on the grounds
of “public order” or “public interest”.2) the Court studied whether
the objected rule was contrary to the equality principle and, as in
many other decisions, it resorted to “justifiable cause” but does not/
cannot define what “justifiable cause” is. 3) The method the Court
deals with international law contains a number of problems.
Keywords:
Constitutional Court, Surname Law, Name, Surna-
me, Principle of Equality, Suspect Classification, Discretion, European
Court of Human Rights.
*
Arş. Gör, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi
Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi