dergi-121

TBB Dergisi 2015 (121)

Tevfik Sönmez KÜÇÜK

öteye geçmez. Bu nedenle, partiler mekânında demokrasiyi hâkim kıl-

mak için öncelikle, SPK’da yer alan ve partilerin iç düzen ve işleyişle-

rinin demokratik esaslara uygunluğunu olumsuz bir şekilde etkileyen

hükümler değiştirilmelidir. Hiç şüphesiz, yasal değişiklikler, birer si-

hirli değnek olarak görülmemelidir. Çünkü parti içi demokrasi, sadece

hukukun değil ve ayrıca, hukuk ötesi faktörlerin de etkisinde kalan

bir sorundur. Fakat hukuki sorunların, yalnızca hukuki değişikliklerle

ortadan kaldırılabileceği unutulmamalıdır.

İşte bu çalışmada, kamuoyunda “Demokratikleşme Paketi” olarak

anılan, 2.3.2014 tarihli ve 6529 sayılı olan Temel Hak ve Hürriyetlerin

Geliştirilmesi Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına

Dair Kanun’un,

SPK’da yaptığı değişiklikler parti içi demokrasi olgu-

su doğrultusunda ele alınacaktır. Birçok kanunda önemli değişiklik-

ler yapan bu Kanun, parti içi demokrasi ilkesini etkileyen üç maddeyi

bünyesinde barındırmaktadır. Şöyle ki; partilerin tüzüklerinde bulun-

mak ve ikiden fazla genel başkan olmamak şartıyla eş genel başkan-

lık kurumunun kabul edilebileceğini düzenleyen 2. madde, partilerin

ilçelerde teşkilatlanabilmesi için beldelerde örgütlenmesi gerektiğine

ilişkin kuralı kaldıran 3. madde ve partilere mali yardım yapılabilmesi

için bir önceki seçimlerde en az % 3 oy alınmasını yeterli gören 4. mad-

dedir.

Bu çalışmada, bu değişikliklerin, parti içi demokrasi ilkesini ne

yönde etkilediği kapsamlı bir şekilde ayrı ayrı mercek altına alınacak

ve bunların, parti içi demokrasiye ilişkin mevcut sorunların çözümü-

ne katkı sağlayıp sağlamayacağı ortaya konacaktır.

Bu konuda bkz. Temel Hak ve Hürriyetlerin Geliştirilmesi Amacıyla Çeşitlik Ka-

nunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete Sayı: 28940, Yayım

Tarihi: 13 Mart 2014.

Oysa o dönem Başbakan olan Recep Tayyip Erdoğan, “Demokratikleşme Paketi”

ile ilgili yaptığı açıklamada, parti içi demokrasi ilkesine ilişkin bir hususun daha

Yasa’da yer alacağını belirtmişti. Şöyle ki; Başbakana göre, kişilerin, siyasi par-

tilere üye olmaları konusunda birçok yasaklayıcı kuralı bünyesinde barındıran

SPK md. 11’de değişikliğe gidilecek ve seçme hakkına sahip olan herkes, aynı

zamanda partilere üye olma hakkını elde edecekti.

gundem/24817460.asp, Çevrimiçi: 10 Eylül 2015. Ne var ki, bu değişikliğin, yasal

düzeyde gerçekleştirilmesi zaten mümkün değildi. Çünkü partilere üye olmayı

engelleyen SPK md. 11’den evvel partilere geniş kapsamlı bir üyelik yasağı geti-

ren ve 11. maddenin Anayasa’daki dayanağını teşkil eden Anayasa md. 68 / 5’in

öncelikle değiştirilmesi gerekir.