dergi-121

Temel Hak ve Hürriyetlerin Geliştirilmesi Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik ...

Bölgeler Partisi, bu noktada bir adım daha ileriye gitmiş, sadece genel

başkanlık makamı açısından değil ve ayrıca, yerel örgütlerin yönetim

kurulu başkanları için de eş başkanlık müessesinin uygulanabileceği-

ni hükme bağlamıştır.

Eş genel başkanlığa ilişkin kabul edilen bu düzenlemenin birçok

yönden eleştiriye açık olduğunun ifade edilmesi gerekir. Bir kere, söz

konusu madde metni eksik bir düzenleme örneği arz etmektedir. Şöy-

le ki; aslında eş genel başkanlık kurumunun temel amacını, parti içeri-

sinde en etkin makamlardan biri olan genel başkanlığın, sadece erkek-

lerin hâkimiyeti altında olmasını engellemek ve partide kadın–erkek

eşitliğini en üst düzeyde sağlayabilmek oluşturur. Bu nedenle, uygula-

mada eş genel başkanlardan biri mutlaka kadın olmuştur.

Başka bir

ifade ile burada söz konusu olan kadın kotasının genel başkanlık düze-

lık kurumu öngörülmüştür. Bu konuda bkz. Halkların Demokratik Partisi Tüzüğü

md. 16,

http://www.hdp.org.tr/parti/parti-tuzugu/10

, Çevrimiçi: 10 Eylül 2015.

Bu çerçevede ise Parti Tüzüğünün 15. maddesinde öngörülen organlar şunlardır:

Belde Eş Başkanlığı, İlçe Eş Başkanlığı, İl Eş Başkanlığı. Bkz. Demokrat Bölgeler

Partisi Tüzüğü, s. 12. Ne var ki, eş başkanlık sisteminin yerel teşkilatlar düzeyinde

yönetim kurulları başkanları bakımından uygulanmasının SPK’ya aykırı olduğu

iddia edilebilir. Şöyle ki; SPK md. 15 / sona göre, “siyasi partiler, tüzüklerinde yer

almak ve iki kişiden fazla olmamak kaydıyla eş genel başkanlık sistemini uygula-

yabilirler. Eş genel başkanlar, bu Kanunda genel başkan için öngörülen hüküm-

lere tabidir.”. Söz konusu düzenleme incelendiğinde, eş başkanlık kurumunun,

yalnızca genel başkanlara tanındığı, yerel örgütlerin yönetim kurulu başkanları

açısından ise, eş başkanlık sisteminin kabul edilmediği görülmektedir. Nitekim

partilerin mahallî teşkilatlarının hangi organlardan oluştuğu bellidir. SPK md. 19

/ 1 uyarınca il teşkilatı; il kongresi, il başkanı, il yönetim kurulu ve il disiplin ku-

rulundan oluşurken; SPK md. 20 / 1 gereğince, ilçe teşkilatının zorunlu organları;

ilçe kongresi, ilçe başkanı ve ilçe yönetim kuruludur. Her ne kadar, SPK’nın par-

tiler için kabul ettiği bu örgütsel şemanın, parti içi demokrasi ilkesi çerçevesinde

eleştirilmesi mümkünse de, Kanun’un açık ve emredici ifadesi karşısında parti tü-

zükleri aracılığıyla aksine bir düzenleme yapılması artık mümkün değildir. Kaldı

ki, SPK’nın 19. ve 20. maddelerinin ilk fıkrasında il ve ilçe başkanlıklarına şüpheye

yer bırakmayacak bir şekilde, sadece bir kişinin seçilebileceği hususu kurala bağ-

lanmış; dolayısıyla, birden fazla il ve ilçe başkanının aynı anda görev yapmasına

olanak tanınmamıştır. Bu gerekçeler karşısında eş başkanlık sisteminin partilerin

yerel teşkilatlarının yönetim kurulu başkanları açısından uygulanması mümkün

değildir.

Eş genel başkanlığa izin veren kanun değişikliğinden sonra 12.07.2014’te III. Ola-

ğan Kurultayı’nı gerçekleştiren Demokratik Bölgeler Partisi Tüzüğünün 50. mad-

desinde de bu husus açıkça ifade edilmiştir: “Parti programı, tüzük hükümleri,

PM kararları ve ilgili mevzuat doğrultusunda partiyi temsil ve yönetmek ve biri

kadın biri erkek olmak üzere, Parti Eş Genel Başkanları seçilir.”.

Bkz. Demokrat

Bölgeler Partisi Tüzüğü, s. 27.