dergi-121

Anayasa Mahkemesi: “Resmi Nikâh Olmaksızın Dini Nikâh Caizdir”

tan her şeyi ifade eder, bir başka deyimle toplumun her alandaki dü-

zeninin temelini teşkil eden bütün kuralları kapsar.

Kamu düzeni kavramı öğretide de;

toplumun önemli ve doğrudan

doğruya menfaatlerini koruyan, uyulmasında ve uygulanmasında

kamunun kesin yararı olan kurallar

olarak kabul edilmiştir.

Bununla birlikte, kamu düzeninin içeriği, kamu düzeninin kap-

samını oluşturduğu kabul edilen temel hukuk ilkeleri, temel hak ve

özgürlükler ve temel ahlak kurallarının içeriği zaman içinde ve top-

lumdan topluma değişir. Bunun nedeni toplumun sosyal, siyasal, eko-

nomik, kültürel ve ahlaki yapısında zaman içinde gerçekleşen deği-

şimlerdir. Dolayısıyla kamu düzeni içeriği zamana ve mekâna göre

değişen bir kavramdır.

b. Anayasa Mahkemesine (İtiraz Yoluyla) Başvuru Gerekçesi

1982 Anayasası’nın 5, 10, 17, 20, 24. maddeleri ve bütünü 5237 sayılı

TCK’nın 5 ve 6. fıkralarındaki hükümler birlikte değerlendirildiğinde, resmi

evlenme olmadan evlenmenin dinsel törenini yaptıranlar ve yapanlar hakkında

ceza müeyyidesi uygulanmasının Anayasa’ya aykırı olduğu, ayrıca bu kanun

hükümlerinin mahkemelerce uygulanmasında aksaklıklar oluştuğu anlaşıl-

maktadır. Şöyle ki; sanıklar “biz hep beraber oturduk birlikteliğimiz için dua

ettik” dedikleri takdirde delil yetersizliğinden beraat kararı vermek gerekirken,

sanıkların “evet dini nikâhımız kıyıldı” dediklerinde cezai müeyyide uygu-

lanması aynı suçu işleyen sanıklar arasında eşitsizliğe sebep olacağı gibi, bu

suçun oluştuğunun ispatının zor olduğu aşikardır.

Ayrıca, Anayasa’nın kişilere tanımış olduğu özel hayatın gizliliği ve din

ve vicdan hürriyeti hükümleri dikkate alındığında, bir kadın ve erkeğin

bir-

likte gayrimeşru yaşamaları

suç değilken, dini nikâh kıyarak birlikte ya-

şamalarının suç teşkil etmesi, kişilerin dini inanç ve kanaatlerinden dolayı

kınanamaması ve suçlanamaması kuralını ihlal etmektedir.

Yine Türkiye Cumhuriyeti’nde zina suç olmaktan çıkmış iken resmi nikâh

olmadan şahısların dini nikâh kıymalarının suç teşkil etmesi Anayasa’nın il-

gili hükümlerine aykırıdır.

AYM, 28.1.1964, E: 1963/128, K: 1964/8

Arda Atakan, “Kamu Düzeni Kavramı”,

Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Hukuk Araştırmaları Dergisi,

S. 13, C. 1-2, İstanbul, 2007, s. 60