17 / 473
Anayasa Mahkemesi’nin Laiklik ve Bölünmez Bütünlük İlkeleri Ve Hegemonik Koruma ...
16
de siyasi partilerin siyasi hayattaki önemi değişik açılardan belirtil-
miştir. Siyasi partilerin özgür bir şekilde kurulup iktidara sahip olmak
için yarışabilmeleri demokratik bir yönetim için gereklidir.
14
Siyasi
partilerin çatısı altında ortak düşünce ve görüşe sahip insanlar top-
lanabilmekte ve kendi değer ve düşüncelerini şekillendirip ortaya ko-
yabilmektedirler. Siyasi partiler aracılığı ile siyasi partiyi destekleyen
seçmen ve üyelerin menfaatleri bütünlük kazanabilmektedir. Ayrıca
gerek ulusal gerek uluslararası alanda demokratik yönetim biçiminin
işlerliliği için yönetici kadrosu vb. insan kaynağı siyasi partiler aracılı-
ğı ile söz konusu olabilmektedir.
15
Gelinen bu noktada siyasi partilerin önemine ilişkin, olan ile ol-
ması gerekenin iç içe geçtiği alanda bir değerlendirme yapmak gerekir.
Gerçekten de belirli ortak düşünce ve görüşe sahip insanların örgütlü
bir şekilde hareket etmeleri, siyasi partileri hak ve özgürlüklerin gü-
vencesinin sağlanması doğrultusunda işlevsel birer mekanizmaya dö-
nüştürebilmektedir. Çünkü bireysel hak ihlalleri karşısında yeterince
maddi ve teknik donanıma sahip olmayan bireyler bu şekilde seslerini
duyurarak kamuoyunu oluşturma ve etkileme imkânına kavuşabil-
mekte ve idari veya yargısal sistemi etkileyebilmektedirler. Öte yan-
dan hak ve özgürlük ihlali iktidar ve türevlerinden kaynaklandığında
yine siyasi partiler etkili muhalefet ile iktidarı denetleyebilmekte ve
dengeleyebilmektedir. Bu şekildeki siyasi denetim ve denge, siyasal
sistem içerisinde iktidar birikimini ve tortulaşmasını engelleyebilir.
Böylece iktidarın muhtemel otoriter ve totaliter eğilimlerinin sebep
olacağı siyasal ve hukuksal basınca karşı direnç gösterilebilir.
Dolayısıyla hukuk devleti ilkesinin gerek gelişiminde gerek ik-
tidar pratiğinin çerçevelenmesinde siyasi partilerin önemli bir rol
oynadığı söylenebilir. Öte yandan siyasi partiler, günümüz çoğulcu
demokrasi anlayışının siyasal yaşam pratiğindeki belki de en önemli
araçlarıdır. Çeşitli ideolojik, dinsel, politik düşünce ve görüşler farklı
yapılanmalar ile siyasal ve sosyal ortamda özgürce kendilerini ifade
edebilmekte ve taraftar kazanarak kendi anlam dünyalarını oluşturan
s. 931.
14
Oktay Uygun, , “Siyasi Partilerin Kapatılması Rejiminin Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesi Çerçevesinde Değerlendirilmesi”,
Anayasa Yargısı Dergisi
, C. 17, Anka-
ra 2000, s.256.
15
Kuzu, s.152.