dergi-122

TBB Dergisi 2016 (122)

Semih Batur KAYA

yandan Sartori liberal demokrasinin halkın özgürleştirilmesi ve halkın

yetkilendirilmesi olarak iki yönü üzerinde durmaktadır. Bu bakımdan

liberal demokrasi, halkın zorbalıktan korunması (demo-protection)

ve halkın yönetimdeki etkinliğini sağlamasının (demo-power) birle-

şimidir denilebilir.

Bu durumda halkın devletin sınırlandırılması ile

gelişen özgürlüğü, yönetimde söz sahibi olunması ile güvenceli bir

siyasal sisteme dönüşmektedir; böylelikle negatif ve pozitif özgürlük

sağlanmış olunur ve negatif özgürlük bu anlamdaki demokrasinin ön

şartıdır.

Bu doğrultuda Diamond’ın da belirttiği gibi liberal demok-

rasinin üst norm olarak bağlayıcı bir anayasanın varlığını gerektirdiği

ve liberal demokrasinin bu anlamda anayasal demokrasi olduğu söy-

lenebilir.

Gerçekten de Paquino’nun da belirttiği gibi demokrasi iktidarda

olan parti veya partilerin seçimlerde kaybedebildiği veya nihayetinde

bir noktada öyle bir durum varlık bulur ki kaybetmek zorunda kaldığı

bir siyasal düzen şeklinde gelişmektedir. Dolayısıyla demokrasilerde

yapılan seçimler de “kaybedenlerin cehenneme gönderildiği kutsal bir

karar değildir; aksine azınlığın isteği doğrultusunda hükümlerin ip-

tal edilebildiği hakem altında kazananların siyasal gücün bir kısmını

kullanabilmesidir.”

etnik, dinsel ve diğer azınlık gurupların kendi menfaatlerini siyasi süreçte ifade

etme, kendi dillerini konuşma ve kültürlerini yaşama hakkından hukuken veya

fiilen yasaklanmaması. 5) Partilerin ve seçimlerin dışında vatandaşların kendi

menfaat ve değerlerini, çeşitli bağımsız dernekler ve hareketler vasıtasıyla ifade

ve temsil edebilecekleri kanalların varlığı. 6) Vatandaşların engellenmeksizin ula-

şabilecekleri, bağımsız medya dahil, alternatif bilgilenme kaynaklarının varlığı. 7)

Bireylerin, inanç, düşünce, tartışma, konuşma, yayın, toplanma, gösteri ve dilekçe

haklarına geniş ölçüde sahip olmaları. 8) Vatandaşların, kanun karşısında siyase-

ten eşitliği. 9) Bireysel ve kolektif hürriyetlerin, bağımsız ve ayrımcılık gütmeyen

bir yargı organı tarafından etkin şekilde korunması ve yargı kararlarının diğer

iktidar merkezleri tarafından saygı görmesi ve yerine getirilmesi. 10) Hukuk dev-

letinin, vatandaşları haksız tutuklamalardan, sürgünden, terörden, işkenceden

ve bireysel hayatlarına diğer haksız müdahalelerden sadece devlete karşı değil,

aynı zamanda örgütlü devlet-dışı veya devlet-karşıtı güçlere karşı koruması.” Dİ-

AMOND, Larry, Developing Democracy; Toward Consolidation, The Johns Hop-

kins University Press, Baltimore ve Londra, 1999, s.11-12.’den aktaran Özbudun,

Türkiye’de Demokratikleşme, s. 194.

Erdoğan, s.111.

Özbudun, Türkiye’de Demokratikleşme, s.195.

Pasquale Pasquino, , “Constitutional Adjudication and Democracy, Comparative

Perspectives: USA, France, Italy”, Ratio Juris, C.11, S.1, 1998, s. 47.