390 / 473
TBB Dergisi 2016 (122)
Ayhan DOLUNAY
389
için, eşlerinin Türk vatandaşı olması ve kendilerinin de vatansızlığı
halinde, Türk vatandaşlığını doğrudan kazanmaları yerinde olacaktı.
Yapılması arzu edilen değişiklik bu yöndeyken, günümüzde yü-
rürlükte olan 5901 sayılı TVK md. 20/2’de, Türk vatandaşlığını kazan-
manın, eşin vatandaşlığına etki yaratmayacağı düzenleme altına alın-
mıştır. Bu durum, kanaatimizce önemli bir eleştiri konusudur.
Yine 403 sayılı TVK’nun yürürlükte olduğu dönemde, Türk vatan-
daşlığını kazanan erkeğin, varsa, küçük çocuk ya da çocukları, doğ-
rudan Türk vatandaşlığını kazanırken (md. 16/1), Türk vatandaşlığını
kazanan kadının, varsa, küçük çocuk ya da çocuklarının Türk vatan-
daşlığını kazanması için prosedür farklıydı (md. 16/2). 403 sayılı TVK
md. 16/2 (c)’de yer alan hükme göre, Türk vatandaşlığını kazanan kadı-
nın küçük çocuk ya da çocukları, vatansız olmaları halinde, doğrudan
Türk vatandaşlığına alınmaktaydı. Bu hüküm, Türk vatandaşlığını
kazanmış kadının vatansız çocuklarının, vatansızlığının giderilmesi
amacını taşımaktaydı.
5901 sayılı TVK’nda ise, md. 20/2 uyarınca, Türk vatandaşlığını
kazanan kişinin, Türk vatandaşlığını kazandığı tarihte velayeti ken-
disinde olan çocuk ya da çocuklarının Türk vatandaşlığını kazanması,
diğer eşin muvafakatına bağlanmıştır. Eşin rızası olmaz ise, ana veya
babanın mutat meskeninin bulunduğu ülkedeki hâkim kararına baş-
vurulur. Her iki eş de birlikte Türk vatandaşlığını kazanmış ise, çocuk
ya da çocukları da Türk vatandaşı olur.
Görülmektedir ki, 403 sayılı kanunda yer alan ilgili düzenleme,
Türk vatandaşlığını kazanan kişilerin çocuklarının vatansızlığını ön-
lemeye hizmet ederken, 5901 sayılı kanununda yer alan bu düzenleme,
vatansızlığı önlemeye, 403 sayılı Kanunda olduğu kadar hizmet etme-
mektedir.
Kıbrıs Türk Hukukunda, vatandaşlık kazanan kişinin, varsa eş ve
çocuk yada çocuklarının vatandaşlığı ile ilgili olarak, 25/1993 sayılı
KYY md. 8/2’de,
“Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşlığına alınan bir
yabancının eşi ve reşit olmamış çocukları da kendiliğinden Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti yurttaşlığını kazanırlar ve başvurmaları halinde gerekli işlemler
tamamlanır.”
hükmüne yer verilmektedir.
Kişinin vatandaşlık kazanması, varsa, eşinin ve çocuk ya da ço-