388 / 473
TBB Dergisi 2016 (122)
Ayhan DOLUNAY
387
KKTC ile ilgili ülke arasında mütekabiliyet (karşılıklılık)
bulunması
halinde, doğumdan itibaren Kıbrıs Türk vatandaşı sayılacağı düzenle-
me altına alınmıştır.
53
Her şeyden önce, bu düzenlemede, vatansızlığı önleyici toprak
esasına yer verilmemesine karşın, vatansızlığı önlemeye özgü olan,
çocuğun,
“doğumdan itibaren”
vatandaş sayılacağının kabul edilmesi,
eleştiriye tabi tutulacak bir durumdur. Diğer yandan, vatandaşlığın,
mütekabiliyet
(karşılıklılık)
şeklinde
“siyasi nitelikli bir önlem”
e bağlan-
masının yerinde olmadığı görüşüne de katılmaktayız.
54
Ancak, eleştiriler bir yana, düzenleme, KKTC’de doğmak ile bir-
likte, KKTC vatandaşı ana veya babasından vatandaşlık alamayan ço-
cukların vatansız kalmasına engel teşkil edecek niteliği haizdir. Şöyle
ki, KKTC’de doğan ve baba Kıbrıs Türk vatandaşı, ana yabancı ya da
ana Kıbrıs Türk vatandaşı ve baba yabancı, evlilik dışı çocukların ana
veya babaları ile aralarında nesep bağı kurulamaması nedeniyle va-
tandaşlık kazanamayarak vatansız kalmaları önlenmiş olmaktadır.
55
Diğer yandan, YKYY’nda, toprak esasına yer verilmesine karşın,
ülkede doğup, ana ve babasından vatandaşlık alamayan çocukların,
toprak esası ile vatandaşlık edinmesine ilişkin herhangi bir düzenle-
meye yer verilmediği görülmektedir. Kanaatimizce, bu durumun, va-
tansızlığın önlenmesi açısından oldukça sakıncalı sonuçlar yaratması
muhtemeldir.
ab. Ülkede Bulunan Çocuklar
Ülkede bulunan terkedilmiş çocuklar ile ilgili olarak, Türk Huku-
kunda, 5901 sayılı TVK md. 8/2’de,
“Türkiye’de bulunmuş çocuk aksi sabit
olmadıkça Türkiye’de doğmuş sayılır.”
hükmüne yer verilmektedir.
Bu kapsamda, Türkiye’de bulunmuş çocuklar, yukarıda yer ver-
miş olduğumuz 5901 sayılı TVK md. 8/1 uyarınca, Türkiye’de doğmuş
ve ana ve babasından vatandaşlık kazanamamış çocukların Türk va-
53
Mütekabiliyet (karşılıklılık) aranması, vatandaşlık hukukunda, pek sık rastlanan
bir durum olmadığı gibi, yer verilen düzenlemede, yasa koyucu tarafından karşı-
lıklılık aranması şartına yer verilmesindeki amacın ne olduğu da anlaşılamamak-
tadır.
54
Turhan, s. 33-34.
55
Turhan, s. 31.