385 / 473
Vatandaşlık Hukuku Temel İlkelerinin Türk Hukuku ve Kıbrıs Türk Hukuku Açısından ...
384
Devletler, bu ilkeyi farklı şekillerde uygulamaktadır. Örneğin bazı
devletler de, bir başka devlet vatandaşlığının kazanılması ya da ka-
zanılacak olması, bu ilkenin esas şartı haline gelmiştir.
49
Bu durum
hem kişinin vatandaşlığını seçme ve değiştirme özgürlüğüne hizmet
etmekte, hem de, bir diğer vatandaşlık hukuku ilkesi olan herkesin
mutlaka
bir vatandaşlığı olmalıdır
(vatansızlığın önlenmesi)
ilkesine hiz-
met etmektedir.
50
IV. Türk Hukuku ve Kıbrıs Türk Hukukundaki Yansımaların
Değerlendirilmesi
A. Herkesin Mutlaka Bir Vatandaşlığı Olmalıdır
Yukarıda ifade edildiği gibi, “herkesin
mutlaka
bir vatandaşlığı ol-
malıdır” ilkesi, vatansızlığın önlenmesine hizmet etmektedir. Bu ilke,
taşıdığı amaç nedeniyle, kanaatimizce, vatandaşlık hukukuna ilişkin,
en önemli
ilke olma niteliğini haizdir.
Gerek Türk Hukukunda, gerekse Kıbrıs Türk Hukukunda bu il-
keye uygun olarak düzenleme altına alınmış vatandaşlık hukuku hü-
kümleri bulunmaktadır.
Belirtilen yüksek önem nedeniyle, ayrıntılı olarak ele alınacak dü-
zenlemeler, doğumdan itibaren vatansızlığın önlenmesi ve sonradan
vatansızlığın önlenmesi şeklinde ikili ayrıma gidilerek incelenecektir.
1. Doğumdan İtibaren Vatansızlığın Önlenmesi
Doğumdan itibaren vatansız kalınmasının önlenmesine ilişkin,
Türk Hukukunda ve Kıbrıs Türk Hukukunda yer alan önlemler, va-
tandaşlığın kazanılması açısından ve diğer haller olmak üzere, iki baş-
lık altında ele alınacaktır.
a. Kan Esası İle
Doğum yolu ile vatandaşlığın kazanılmasına ilişkin olarak, Türk
Hukukunda, 5901 sayılı TVK, md. 7/1’de,
“...Türkiye içinde ve dışında...”
şeklinde bir ifadeye yer verilmekte, ardından ise, Türk vatandaşı ana
49
Doğan, s. 44.
50
Turhan/Tanrıbilir, s. 31.