dergi-122

Bankalarda Unutulan Mevduat ve Sair Kıymetlerin Zamanaşımına Uğramasının Hukukun ...

Bankalarda zamanaşımına uğramış mevduat veya sair kıymetler

açısından olaya bakıldığında, kişiler Medeni Kanunun kendilerine

sağladığı korumaların pek çoğundan mahrum oldukları bir tablo çıkı-

yor karşımıza. TMSF’ye aktarılan değerler açısındanMedeni Kanun’un

gaiplik hükümlerinden, gaibin mirasının “güvence karşılığı teslimi”

(m. 584)

ile “geri verme” (m. 585)

hükümlerinin uygulanmaması da

tezat teşkil ediyor.

IV. DÜZENLEME BORÇLAR HUKUKU HÜKÜMLERİNE

AYKIRIDIR

Bankalar nezdindeki mevduatların zamanaşımına uğraması, borç-

lar hukuku anlamında “borcu sona erdiren bir sebep olarak zamana-

şımı” kavramıyla açıklanabilir. Bankalardaki mevduatların türleri ve

hukuki niteliği bu makalenin sınırını aştığı için, biz burada sebepleri-

ne girmeden bankalarla mudiler arasında “borç – alacak” ilişkisi ku-

rulduğunun kabulüyle ortaya çıkan tabloyu araştırmakla yetineceğiz.

Henüz başlarken belirtmemiz gerekir ki; her ne kadar Bankacı-

lık Kanunu bağlamında zamanaşımına uğrayan değerlerin önemli bir

kısmını mevduatlar oluşturuyor olsa da kanunda TMSF’ye devredil-

mek üzere zamanaşımına tabi olan değerler “mevduat, katılım fonu,

emanet ve alacaklar” olarak sayılmaktadır. “Mevduat ve Katılım Fo-

nunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan Mevduat,

Katılım Fonu, Emanet ve Alacaklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında

Yönetmelik” 9. maddesi

“Kiralık kasalardaki kıymetler, üzerinde bloke bu-

lunan hesaplar ve ergin olmayanlar adına ve yalnızca bunlara ödeme yapılmak

Madde 584- Hakkında gaiplik kararı verilmiş bir kimsenin mirasçıları veya mira-

sında hak sahibi olan kişiler, tereke malları kendilerine teslim edilmeden önce bu

malları ileride ortaya çıkabilecek üstün hak sahiplerine veya gaibin kendisine geri

vereceklerine ilişkin güvence göstermek zorundadırlar.

Bu güvence, ölüm tehlikesi içinde kaybolma durumunda beş yıl, uzun zamandan

beri haber alınamama durumunda on beş yıl ve her hâlde en çok gaibin yüz yaşı-

na varmasına kadar geçecek süre için gösterilir.

Beş yıl, tereke mallarının tesliminden; on beş yıl, son haber tarihinden başlayarak

hesaplanır.

Madde 585- Gaip ortaya çıkarsa veya üstün hak sahibi olduklarını ileri sürenler

bu sıfatlarını ispat ederlerse, tereke mallarını teslim almış olanlar, aldıkları malları

zilyetlik kuralları uyarınca geri vermekle yükümlüdürler.

İyiniyetli olanların üstün hak sahiplerine geri verme yükümlülükleri, miras sebe-

biyle istihkak davasına ilişkin zamanaşımı süresine tâbidir.