119 / 561
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Hakkında Bir Değerlendirme...
118
ilk fıkrasında sayılan sağlık ve cinsel hayat dışındaki kişisel veriler,
kanunlarda öngörülen hallerde ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın
işlenebilecektir. Sağlık ve cinsel hayata ilşkin kişisel veriler ise ancak
kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve
bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının
planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında
bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin
açık rızası aranmaksızın işlenebilecektir. Ayrıca maddenin dördüncü
fıkrasında, özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde, Kurul tarafın-
dan belirlenen yeterli önlemlerin alınması şart olduğu düzenlenmiştir.
Kişisel verilerin korunmasıyla ilgili uluslararası düzenlemele-
re bakıldığında özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesiyle ilgili istis-
naların bulunduğu görülmektedir.
163
95/46/AT sayılı Avrupa Birliği
Yönergesi’nin 8/2 maddesi, özel nitelikli kişisel verilerin işlenebileceği
durumları belirlemiştir. Buna göre, özel nitelikli kişisel veriler, ilgili
kişinin açık rızası bulunması,
164
veri işleme, veri sorumlusunun iş hu-
kukundan kaynaklanan özel hak ve yükümlülüklerin yerine getirme-
si için zorunlu olması,
165
ilgili kişinin ya da diğer bir kişinin yaşamsal
çıkarlarının korunması için gerekli olması,
166
işlemenin ilgili kişi ta-
163
Düzenlemeler arasında farklar bulunsa da bunlar genel olarak; ilgili kişinin rızası,
hayati çıkarlarının korunması, özel nitelikli kişisel verilerin kamuya yararlı ku-
rum ve kuruluşlar tarafından işlenmesi, ilgili kişinin özel nitelikli kişisel verilerini
kamuya açıklaması ve yargılama sebebiyle işlemedir. Özdemir, s. 128; Akgül, s.
20.
164
Özel nitelikli kişisel kişisel verilerin işlenmesindeki en önemli meşruiyet koşulu,
ilgili kişinin rızasının bulunmasıdır. Bu veriler, ilgili kişi ile yakından ilgili olması
sebebiyle, kişi, bu verilerin işlenip işlenmeyeceğine dair kararı kendisi vermeli-
dir. Bu rıza, diğer kişisel verilerin işlenmesinde aranan rızadan farklı olarak açık
şekilde verilmelidir. Bu ise, ilgili kişinin rızasını belli eden müspet bir hareketin
yapılmasını gerektirir. Kişinin hareketsiz kaldığı durumlarda rıza gösterdiğinin
söylenmesi söz konusu değildir. Ayrıca üye devletler, ilgili kişinin rızası olsa bile
kişisel verilerin işlenmesini yasaklayabilirler. Kuner, European Data Protection
Law, s. 101; Article 29 Working Party, Working Document on the Processing of
Personal Data Relating to Health in Electronic Health Records (EHR), WP 131, 15
Şubat 2007, s.9.
165
Örneğin böyle bir zorunluluk, işçinin sendika kesintisini yapmak işverenin yasal
göreviyse söz konusu olabilir. Bu istisnanın kapsamına yorum yoluyla ulaşmak
söz konusu değildir. Bu koşulun sağlanması için verinin toplanması ve işlenmesi
mutlaka gerekli olmalı ve yasal bir zorunluluktan kaynaklanmalıdır. Küzeci, s.
240.
166
Bu istisnadan söz edebilmek için, ilgili kişinin hukuken veya fiziksel olarak rıza