Dergi(124)

TBB Dergisi 2016 (124)

Hakan ALBAYRAK / Serkan AĞAR

481

ya devam edilmesine gerek yoktur. Tasarrufun iptali davasının amacı,

vadesinde ödenmemiş amme alacağının tahsilini sağlamaya aracılık

eder. Vadesinde ödenmemiş amme borcunun ödenmesi veya cebren

tahsil imkânı var olduğu sürece, iptal davasının açılmasına gerek yok-

tur. Tasarrufun iptali davasının amacı, iptale konu tasarruflarla amme

borçlusunun üçüncü kişilere devretmiş olduğu mal veya hak üzerinde

davacı amme alacaklısının cebren tahsil yolu ile alacağını alma yetki-

sini elde etmesinin sağlanmasıdır. Amme borçlusu tarafından yapılan

tasarrufun iptal edilmesi halinde, davacı (alacaklı amme idaresi) dava

konusu edilen mal üzerinden, alacağını cebren tahsil yoluyla elde ede-

bilme imkânına kavuşur.

176

6183 sayılı 28 ve 29. maddelerinde sayılan tasarrufların iptalinde,

amme borçlusunun ya da onunla ilişkiye giren kişilerin kötü niyetli

olup olmadığının önemi olmamasına rağmen; 30. maddesinde borçlu-

nun kötü niyetle yaptığı hileli tasarrufların iptali düzenlenmiştir. Bu

nedenle, borçlunun malı bulunmadığı veya borca yetmediği takdirde

amme alacağının bir kısmının veya tamamının tahsiline imkân bırak-

mamak amacıyla borçlu tarafından yapılan tek taraflı işlemlerle borç-

lunun amacını bilen veya bilmesi gereken kimselerle yapılan bütün

işlemler, tarihleri ne olursa olsun hükümsüz sayılır. Bununla birlikte,

tasarrufun tarihi ne olursa olsun tasarrufun iptali davası açma hak-

kı, tasarrufun yapıldığı tarihten itibaren beş yıl ile sınırlı olduğundan,

alacaklı amme idarelerinin tasarrufun yapıldığı tarihten itibaren beş

yıl içinde tasarrufun iptali davası açmaları gerekir.

Açılan tasarrufun iptali davası sonucu, dava konusu edilen ta-

sarruflar iptal edilirse, dava konusu mallar borçlunun mülkiyetine

geri dönmez; davalı üçüncü kişi o malların maliki olarak kalmaya

devam eder. Ancak iptal edilmiş olan tasarruf, iptal davasını açmış

olan amme alacaklısına karşı hüküm ifade etmez. Dava konusu edilen

tasarruf sadece alacaklı bakımından ve alacakla sınırlı olarak hüküm-

süz sayılır. Tasarrufun iptali davası lehine sonuçlanan amme alacak-

lısı, tasarruf konusu mal sanki borçlunun mülkiyetinde imiş gibi onu

satıp alacağını tahsil etmek hakkını kazanır. Tasarrufun iptali davası

sonucunda verilen kararın, iptali gereken işlemin amme alacağı aslı ile

fer’ileri toplamı kadarının iptali ile sınırlı olması gerekir. Tasarrufun

176

Karakoç, Kamu İcra Hukukunda Tasarrufun İptali Davası, s. 422.