Dergi(124)

Uluslararası Hukuk Açısından Sığınma, Göç, Nüfus Mübadelesi Vatansızlık...

542

lerle, ilkin 1926 ve 1928 Antlaşmaları’yla bağlı olmadığını, dolayısıyla

bu Sözleşme’nin ilgili hükmü dışında olduğunu beyan etmiştir. İkinci

olarak, teknik anlamda bir çekince değil, yalnızca bir açıklama ya-

pılarak, Türkiye’nin 1951’den önce Avrupa’da meydana gelen olaylar

nedeniyle ülkelerini terk etmek zorunda kalanlara sığınmacı statüsü

tanıyacağını kayda geçirmiştir.

Sözleşme’nin kimi maddeleri üzerinde değişiklik yapan 1966 ta-

rihli ek Protokol’e ise 1Temmuz 1968 tarih ve 6 sayılı kararnameyle

onaylanarak taraf olunmuştur.

Sonuç olarak, yalnızca Avrupa’daki olaylar nedeniyle ülkelerini

terk eden kimselerden yukarıda sayılan koşulları taşıyanlara sığınma-

cı statüsü tanımak zorunluluğu bulunmaktadır

100

Türkiye’nin uygulaması:

Türkiye 1951 Sözleşmesi’ni coğrafi bakımdan Avrupa’da meydana

gelen olaylarla sınırlı tutmayı amaçlamıştır. Bu Türkiye’nin daha do-

ğusundaki ülkelerden gelenlere, koşulları ne olursa olsun, başvurma-

ları durumunda sığınmacı statüsünün verilemeyecek olması anlamına

gelmektedir. Türkiye’nin bu uygulamasının bilinmesine karşın, özel-

likle İranlı sığınmacılar tarafından bir üçüncü devletin korumasından

yararlanmak umuduyla Türkiye gelinmiştir. 1990’lı yıllarda komşu

bazı ülkelerde yaşanan zorlayıcı koşulların yanı sıra, Türkiye’nin 1951

Sözleşmesi’ne koyduğu coğrafi kısıtlama nedeniyle doğrudan doğruya

sığınmacı başvurularını inceleyemeyecek olmasını göz önünde bulun-

duran B.M. Sığınmacılar Yüksek Komiserliği, zamanın hükümetiyle

varılan anlayış birliği sonucunda, Ankara dışında bazı yerel ofisler aç-

ması kararlaştırılmıştır. Böylece Türkiye’ye gelen sığınma arayan kim-

selerin başvuruları doğrudan bu ofislere yapılabilmektedir.

Yine 1990’lı yılların başında Sovyetler Birliği’nin sona ermesiyle,

dağılan büyük bir devletin vatansız kalan yurttaşlarının göç edeceği

ve Avrupa’ya bir nüfus akışı yaşanacağı korkusu yaşanmıştı. Bu korku-

nun özünde, yeni bağımsız olan Gürcistan, Azerbaycan, Ermenistan,

100

Burada, uygulama bakımından en güç noktalardan birinin dikkat çekilmelidir:

Buradaki bireysel olmak şu anlama gelir: Sığınmacı başvurularının, bireysel

olması dolayısıyla başvuruyu inceleyen evsahibi ülke yetkililerinin incelenmesi

uzun sürer ve bazen sığınmacı statüsü verilmeye eşlerden biri haklı bulunurken,

örneğin aynı evi paylaşan öteki eş bu statüyü kazanamayabilir.