125

TBB Dergisi 2016 (125)

Halid ÖZKAN

345

İnsansız hava araçlarının ilk zamanlarda, ‘’robot uçak’’, ‘’pilotsuz

uçak’’,‘’uzaktan pilotlu uçak’’ gibi terimlerle de adlandırıldığı söylen-

mektedir.

İnsansız hava araçları (Unmanned aerial vehicles: UAV)

için, “uzaktan işletilen hava aracı” - remotely operated aircraft (ROA),

“uzaktan yönlendirilen taşıt” - uzaktan yönlendirilen hava araçları sis-

temleri - Remotely Piloted Aircraft System (RPAS)

gibi kavramlar da

kullanılmıştır.

Uluslararası mevzuatta; “Küresel Hava Trafik Yönetimi Operasyo-

nel Konsepti (TheGlobal Air TrafficManagement Operational Concept)

Doc.9854 uyarınca;

insansız hava aracı

, Şikago Konvansiyonu’nun 8.

maddesinde düzenlenmiş olan ve pilotu bulunmayan ve bordasında

sorumlu kaptan pilotun olmadığı araçlardır. Bu tanım, Uluslararası

Sivil Havacılık Örgütü

tarafından da Uluslararası Sivil Havacılık Ör-

gütü Genel Kurulu’nun 35. oturumunda desteklenmiştir.”

Eski İHA talimatı

m.4/1-ş’ye göre;

“İnsansız hava aracı (İHA): Spor

veya eğlence amacıyla kullanılan model uçaklar hariç, içinde insan olmadan

motor gücü ile uçuş yapabilen ve bir kontrol bağlantısı ile İHA pilotu tarafın-

dan kontrol edilen veya otonom operasyonu İHA pilotu tarafından planlana-

rak takip edilen hava aracını

” ifade etmekteydi.

İnsansız Hava Aracı Sistemlerinin Tescil, Operasyon, Seyrüse-

fer, Bakım Ve Uçuşa Elverişlilik Usul Ve Esaslarına İlişkin Talimat

Taslağı

m.4/1-j hükmüne göre ise; “İnsansız hava aracı (İHA): İHAS’ın

bir bileşeni olarak işletilen hava aracı; aerodinamik kuvvetler aracılığıyla

sürekli uçuş yapma yeteneğinde olan, üzerinde (insan) pilot bulunmaksızın

uzaktan İHA pilotu tarafından kontrol edilerek veya otonom operasyonu İHA

pilotu tarafından planlanarak uçurulan ya da havada kalabilen hava aracı

,”

olarak ifade edilmişti. İHA talimat taslağı 1 ve 2’de İHA tanımı yapı-

Bkz. Salih Akyürek - Mehmet Ali Yılmaz - Mustafa Taşkıran, İnsansız Hava Araç-

ları Muharebe Alanında ve Terörle Mücadelede Devrimsel Dönüşüm, BİLGE-

SAM, Rapor No:53, Ankara Aralık 2012, s.1.

Mark LaFay, Drones For Dummies, New Jersey 2015, s.11

Manual on Remotely Piloted Aircraft Systems (RPAS), International Civil Aviati-

on Organization, Doc 10019 AN/507, First Edition 2015, s.12 vd.

International Civil Aviation Organization:Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü.

Nazlı Can, “Sivil Havacılığa Yön Veren Kuruluş Uluslararası Sivil Havacılık Ör-

gütü: ICAO”,

Kokpit’ten Bakış Dergisi

, Yıl:5 Sa.27, Temmuz/Ağustos/Eylül 2013,

s.10 (ICAO olarak anılacaktır.)