Sayi126

52 / 393

TBB Dergisi 2016 (126) Taylan BARIN 51
Avrupa Birliği İlerleme Raporlarında “Kolluk Gözetim
Mekanizması”
1959 yılının Temmuz ayında Türkiye’nin Avrupa Ekonomik
Topluluğu’na ortaklık için başvurusu ile başlayan süreç yıllar içinde
kimi zaman tam üyelik kimi zaman da kopma yönünde seyretmiş,
1998 yılı ise Türkiye-AB ilişkileri bağlamında kritik bir dönemeç ola-
rak tarihimize geçmiştir.1 1997 yılında gerçekleşen Lüksemburg Avru-
pa Konseyi Zirve Toplantısı’nda AB genişleme için karar almış olması-
na ve pek çok ülkeyi 2 Birliğe alma yönünde bir irade ortaya koymasına
karşın Türkiye’ye bu listede yer vermemiştir. Türk Hükümeti, toplan-
tının hemen ertesi günü bir açıklama yaparak başta Kıbrıs sorununa
ilişkin kayıtlar olmak üzere, AB’nin bu politikasını sert bir dille kına-
mıştır.3 Bu kınamanın da etkisiyle çok kısa süre sonra Türkiye-AB iliş-
kileri geliştirilmiş, Avrupa Komisyonu tarafından “Türkiye İçin Avru-
pa Stratejisi” açıklanmış ve 1998 yılında itibariyle Türkiye’nin Katılım
Yönünde İlerlemesine İlişkin Komisyon görüşlerini içeren ilk “İlerleme
Raporu” yayımlanmıştır. İlerleme raporları o tarihten günümüze yıl-
lık olarak yayınlanmaya devam etmektedir. 4
İlerleme raporları yayınlandığı ilk yıllarda kolluğa yönelik ikazla-
ra çok fazla rastlanamamasına rağmen 2005 sonrası bu hususa yönelik
1 Türkiye – Avrupa Birliği İlişkileri Kronolojisi’ne (1959-2015) ilişkin T.C. Avrupa
Birliği Bakanlığınca hazırlanan rapor için bkz;
kronolojisi.pdf (Erişim: 09.05.2016)
2 AB’ye en fazla uyum sağlama kapasitesini haiz Polonya, Macaristan, Çek Cumhu-
riyeti, Slovenya ve Estonya ile daha geri bir durumda bulunan Slovak Cumhuri-
yeti, Litvanya, Letonya, Bulgaristan ve Romanya’nın ve Güney Kıbrıs’ın üyelikle-
rinin genişleme kapsamına dâhil edilmesi.
3 Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığının, 14 Aralık 1997 AB Lüksemburg
Kararı İle İlgili Açıklaması için bkz.
riyeti-_disisleri-bakanliginin_-ab-luksemburg-karari-ile-ilgili-aciklamasi_-14-
aralik-1997.tr.mfa (Erişim: 09.05.2016)
15.12.1999 tarihli konuşmasında konuya temas eden T.C. Cumhurbaşkanı Sü-
leyman Demirel, “Lüksemburg Zirvesi Kararlarıyla Türkiye’ye karşı yapılmış
olan ayrımcılık Türk Halkını incitmiştir.” ifadesiyle konuya dikkat çekmiştir.
Açıklamanın tamamı için bkz.
ye-avrupa-birligi-dernegi-tarafindan-duzenlenen-helsinki-zirvesi-ardindan-
turkiye-avrupa-birligi-iliskileri-konulu-panelin-acilisinda-yaptiklari-konus-
ma.html (Erişim: 10.05.2016)
4 1998 – 2015 arası ilerleme raporlarının tamamı için bkz.
(Erişim: 10.05.2016)