Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Taylan BARIN

Diğer iki sivil üyenin seçimi ise İçişleri ve Adalet Bakanlığı ile Bakan-

lar Kurulu arasında paylaştırılmıştır. Üye aday göstermede veya üye

seçmede avukat üye için Barolar Birliği, akademisyen üye için Yükse-

köğretim Kurumu veya Üniversitelerarası Kurul gibi mekanizmalara

inisiyatif verilmemiştir. Bu nedenle üyelerin seçilmesi ve buna bağlı

olarak da “sivil olma” durumları bağlamında komisyonun bağımsızlı-

ğı oldukça tartışmalıdır.

Komisyonun, İçişleri Bakanlığı bünyesinde sürekli bir komisyon

olarak teşekkül ettirilmek suretiyle Bakanlıktan ayrı bir tüzel kişilik

tanınmaması da komisyonun bağımsızlığını ve tarafsızlığını tartış-

malı hale getirmektedir. Burada bağımsızlığa ilişkin değindiğimiz hu-

suslara kanun tasarısını kaleme alanlarca da dikkat çekilerek genel

gerekçede şöyle denilmiştir;

“Komisyonun Tasarıda belirtilen görevleri kendi yetki ve sorum-

luluğu altında bağımsız olarak yerine getirmesi öngörülmekte, bu-

nunla birlikte Komisyonun organik anlamda bağımsızlığından ziyade

fonksiyonel anlamda bağımsızlığına yönelik düzenlemeler getiril-

mektedir. Bu itibarla Komisyonun üyelik kompozisyonu kamuoyunun

şikâyet sistemine güven duygusunu güçlendirecek şekilde yapılan-

dırmakta, öğretim üyeleri ve avukatlar arasından seçilecek üyeler ile

Başbakanlık İnsan Hakları Başkanının Komisyonda bulunması öngö-

rülmektedir. Komisyonun bağımsız ve tarafsız niteliğini korumak ba-

kımından kolluk teşkilatları temsilcilerine Komisyonda üye olarak yer

verilmemektedir.”

Kanaatimizce bu gerekçe bağımsızlık ve tarafsızlığı temin etme

anlamında tatmin edici olmaktan çok uzaktır.

rulun sekiz üyesi Bakanlar Kurulu, üç üyesi Cumhurbaşkanı tarafından seçi-

lir. Bakanlar Kurulunca seçilecek bir üye Yükseköğretim Kurulu tarafından

insan hakları alanında çalışmalar yapan öğretim üyelerinden önerilecek iki

aday arasından; yedi üye ise dördüncü fıkrada aranan

şartları taşımak kay-

dıyla, insan hakları alanında çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşları, sen-

dikalar, sosyal ve mesleki kuruluşlar, akademisyenler, avukatlar, görsel ve

yazılı basın mensupları ve alan uzmanlarının göstereceği adaylar veya üyelik

başvurusu yapanlar arasından belirlenir.

Başkanın seçimi ise aynı kanun m. 10/7’de şöyle belirtilmiştir:

Başkan ve İkinci Başkan, Kurul tarafından Kurul üyeleri arasından seçilir.

T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü, TBMM Başkanlığına

sunulan “Kolluk Gözetim Komisyonu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik

Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” s. 10.